۱۳ بهمن, ۱۴۰۳دسته‌بندی گزارش ویژه
حمایت از وکلای در معرض خطر در ایران – قسمت پنجم: یک دهه خشونت علیه وکلای عدالت‌خواه
در تاریخ پنجم بهمن ۱۴۰۳ (۲۴ ژانویه ۲۰۲۵) و در روز جهانی وکلای در معرض خطر، شاهد فشارها، آزار و اذیت، تهدید، بازداشت، محکومیت به زندان، جریمه‌های نقدی و حتی مصادره اموال وکلای شجاع و دادخواه در ایران هستیم. بیش از یک دهه است که دور جدیدی از سلب آزادی، کرامت و حقوق قانونی وکلا به دست عوامل حکومتی و ذینفعان پرونده‌های قضایی آغاز شده است.
از ۲۵ تیر ۱۳۹۱ که وکیل فرهاد اسماعیلی‌فر در آبادان بر اثر تیراندازی به قتل رسید تا ۱۵ دی ۱۴۰۳ که وکیل حسن صفری پس از چهار ماه بستری در بیمارستانی در اراک (در پی تیراندازی به او در ۱۸ شهریور ۱۴۰۳) درگذشت، ده‌ها وکیل دادگستری کشته یا مجروح شده‌اند.
حمایت از وکلای در معرض خطر در ایرانوکلاء و کارآموزان وکالت که در این مدت به قتل رسیده‌اند عبارت‌اند از: علی سلیمانی، پریوش ظفری، محمودرضا جعفرآقایی، نصیر فرخ‌نژاد، محسن برهمند، کاوه شوقی، منصور محمودی، حمید حاجیان، مهدی عمارلوئی، حسین محمدزاده، رحیم سعیدی، سعیده محمدی، فرزانه پوررجبی، سهیلا معماری، مریم روان‌بخش، علی‌اصغر درفکی، مهران رحیمی، بهرام شیبانی، رضا ساسانی و حسن صفری.
در همین مدت، دست‌کم ۲۹ وکیل دیگر نیز مورد سوءقصد قرار گرفته، مجروح شده یا تهدید به قتل شده‌اند که از جمله میتوان به اسامی اشاره نمود: افشین قاسمی، امین‌الله صفایی، نسرین کی‌قبادی، حامد میرابوالقاسمی، احسان روانگردی، امیر شریفی خضارتی، مهران صادقی سراجی، سیامک شمسی، مجید شیبانی، عسگر صادق، فرداد حیدرنیا، وحید مهرادی‌فر، هانا ذکری، ایمان شالوئی، اکرم اسلامی، رسول کوهپایه‌زاده، علیرضا ریحانی، علی‌اصغر ناصری، امرالله ساجدی، عزت‌الله خورشیدی، بهروز رستمی، مرتضی کرمانی شورقستانی، مهدی روزبهانی، ابوالفضل رئوف، زهرا خوش‌نظر، امیرحسین بوریایی، مهدی رضوی‌فرد و حامد غیاثی‌فرامرز.
کرونا – قتل بی‌رحمانه هزاران تن در ایران و اعتراض وکلای مستقل
محمدرضا فقیهی و آرش کیخسروی، دو وکیل دادگستری، در تاریخ ۸ اسفند ۱۴۰۰ علیه خامنه‌ای و سایر مقام‌های مسئول اعلام جرم کردند. آن‌ها در شکوائیه خود، این مقام‌ها را به “تسبیب در قتل غیرعمد بیش از یکصد هزار نفر” و سوءاستفاده از قدرت متهم کردند. در پی این اقدام، وکلای معترض آرش کیخسروی، مصطفی نیلی، محمدرضا فقیهی و فعالان مدنی مهدی محمودیان، و مریم افرافراز نیز بازداشت و به احکام سنگین زندان و محرومیت از فعالیت حرفه‌ای و مدنی محکوم شدند.
وکلای کشته‌شده در قیام ۱۴۰۱
در جریان قیام سراسری ۱۴۰۱ در ایران، سه وکیل دادگستری جان خود را از دست دادند: مریم آروین، نرگس خرمی‌فرد و محبت مظفری.
مرضیه محبی، وکیل حقوق‌بشر که پرونده کشته شدن نرگس خرمی را بررسی کرده است، می‌گوید: «در مورد تمام روزهای پایانی زندگی نرگس و اتفاقاتی که رخ داده است، تحقیق کرده‌ام و به‌طور حتم می‌گویم که نیروهای امنیتی او را در بیمارستان به قتل رساندند.»
در همین قیام، تا خرداد ۱۴۰۲، برخوردهای امنیتی و قضایی با ۱۲۹ وکیل دادگستری صورت گرفت، اما آمار دقیقی از تعداد وکلای بازداشت‌شده در ایران وجود ندارد. به گفته مرضیه محبی، این خشونت‌ها به دلیل فعالیت‌های ضد وکیل و پروپاگاندای حکومتی است.
سنگین‌ترین احکام علیه وکلا پس از انقلاب ۵۷ در ایران
مرضیه محبی یکی از وکلای برجسته‌ای است که در جریان اعتراضات سال ۱۴۰۱ با سنگین‌ترین احکام روبه‌رو شد. براساس حکم صادره، او از “استیمان” خارج شد، به این معنا که جان و مال او دیگر در امان نیست و حقوق شهروندی‌اش رعایت نمی‌شود. این حکم، که برای اولین بار علیه یک وکیل دادگستری صادر شده، هیچ وجاهت قانونی ندارد و صرفاً اقدامی انتقام‌جویانه توصیف می‌شود.
وی می گوید، به‌طرز بی‌سابقه‌ای در سال گذشته در ایران، ۱۶۲ وکیل احضار، بازداشت و محاکمه شدند و شماری از آنان با سلب آزادی و ابطال پروانه وکالت مواجه شدند.
زندان؛ حصاری برای وکلای دادگستری ایران
در سال‌های اخیر، بسیاری از وکلا به دلیل دفاع از حقوق موکلان خود به زندان محکوم شده‌اند. از جمله:
محمد نجفی: به دلیل پیگیری مرگ یکی از معترضان در زندان اراک به سه سال زندان و جزای نقدی محکوم شد.
فرزانه زیلابی: وکیل کارگران هفت‌تپه که به یک سال و نیم حبس محکوم شد.
نسرین ستوده: به دلیل دفاع از فعالان مدنی و سیاسی سال‌ها در زندان بوده است.
امیرسالار داودی: وکیل و فعال حقوق بشر که وکالت برخی از متهمان سیاسی و عقیدتی، از جمله زینب جلالیان و نیز زندانیان بهائی را بر عهده گرفت و به ۳۰ سال حبس، ۱۱۱ ضربه شلاق و جریمه نقدی و دو سال محرومیت از همه حقوق اجتماعی محکوم شد.
مصطفی دانشجو: وکیل دراویش گنابادی که به ۸ سال زندان محکوم و پروانه وکالت او لغو شد.
سهیلا حجاب: به ۱۸ سال حبس محکوم شد.
زینب طاهری: وکیل محمد ثلاث که یک روز پس از اعدام موکلش بازداشت شد. او اعلام کرده بود که اسنادی دال بر بی‌گناهی موکلش در اختیار دارد و آن‌ها را افشا خواهد کرد.
گیتی پورفاضل: به دلیل امضای بیانیه درخواست استعفای خامنه‌ای به ۴ سال حبس محکوم شد.
پیام درفشان؛ وکیل مدافع برخی از زندانیان عقیدتی و سیاسی که در بهمن ۱۳۹۸ به اتهام اهانت به خامنه ای، به دو سال زندان و محرومیت از حرفه وکالت محکوم شد. در تیر ۱۳۹۹ نیز به اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام و نشر اکاذیب، به یک سال حبس تعلیقی محکوم شد.
فرید نیک‌پی، وکیل دادگستری به ۹۱ روز حبس و پرداخت ۳۰ میلیون تومان جزای نقدی محکوم شد. حکم حبس صادره علیه او به مدت دو سال به حالت تعلیق درآمده است.
محمدرضا فقیهی، وکیل دادگستری به پنج سال حبس و دو سال ممنوعیت خروج از کشور، محرومیت از وکالت و منع عضویت در احزاب و گروه‌های سیاسی محکوم شده است.
مهدی کریمی فارسی، وکیل دادگستری که به‌تازگی از سوی دادگاه تجدیدنظر استان تهران به یک سال حبس محکوم شده است.
آمار خشونت علیه وکلا در ایران
نظام ولایت فقیه از آغاز روی کار آمدن خود همواره وکلای دادگستری از جمله وکلای فعالان مدنی و سیاسی منتقد حکومت را بازداشت، شکنجه و زندانی کرده است.
طبق گزارش اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران (اسکودا)، از سال ۱۳۹۶ تا کنون دست‌کم ۵۴ مورد قتل، سوءقصد و تخریب اموال وکلای دادگستری گزارش شده است که شامل ۱۷ مورد قتل، ۵ مورد مرگ مشکوک، ۳۰ مورد سوءقصد و ۲ مورد تخریب اموال بوده است.
کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / ایکس / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک
.jpg)
.jpg)
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر