--> قیام سراسری ۱۴۰۱، طلیعه‌ی یک انقلاب اجتماعی ~ کانون حقوق بشر ایران

کانون حقوق بشر ایران، بازتاب خبرها و صدای کلیه زندانیان با هر عقیده و مرام و مسلک از ترک و لر و بلوچ و عرب و کرد و فارس

قیام سراسری ۱۴۰۱، طلیعه‌ی یک انقلاب اجتماعی

۲۷ آبان, ۱۴۰۳دسته‌بندی گزارش ویژه


اتفاقات و تصاویر منتشر شده از قیام، باعث تقویت اقشاری از جامعه شد که توان بالقوه‌ی ایستادگی در برابر نظام را در خود دیده و به آن عمل کردند

جمشید عزیزی

کمتر کسی فکرش را می‌کرد که جامعه ایران، در برهه‌ای که فشار اقتصادی و بیکاری، اقشار متوسط و ضعیف جامعه را درگیر کرده بود، کشتن یک دختر بیگناه کرد در تهران، باعث قیامی شود که تمام مردم جهان را متوجه خود کند. آن هم دختری از قومیتی که در تمام طول عمر نظام جمهوری اسلامی جزو کم‌بهره‌ترین‌ها از منابع مادی و معنوی کشور بوده‌است. عده‌ای از صاحب‌نظران قتل ژینا را به ‌مثابه‌ی جرقه‌ای بر سوخت اصلی – مشکلات اقتصادی – می‌دانند که به‌ یک‌باره به انفجاری بزرگ تبدیل شد و برخی دیگر، قتل ژینا را خود عامل اصلی قیام توصیف می‌کنند. اما به نظر می‌رسد که به هر دو مورد می‌توان به‌عنوان دلیلی منطقی نگاه کرد که هم‌راستا با یکدیگر نیز حرکت می‌کنند. یعنی از طرفی مشکلات اقتصادی و از طرفی فشار ۴۳ساله به مردم، به ‌خصوص زنان در ایران، عوامل مشترکی هستند که در آن مقطع به قیامی بزرگ منجر شدند. حال با گذشت حدود دو سال از قیام خونین، به بخشی از دستاوردهای آن برای مردم می‌پردازیم:

۱. مشق مبارزه: جامعه‌ی ایران با توجه به:

▪️مشکلات اقتصادی،

▪️تحریم،

▪️نشان دادن تصویر غیرواقعی از کشور در جامعه‌ی بین‌الملل توسط عوامل و سیاست‌مداران نظام ولایت فقیه،

▪️جانشانی آرمان‌های نظام به‌جای دغدغه‌های زندگی مردم توسط حکومت و رسانه‌ها،

▪️انزوای اجتماعی و تسری آن،

با احساس ناخوشایند کمبود اعتمادبه‌نفس، دست‌وپنجه نرم می‌کرد. بنابراین اتفاقات و تصاویر منتشر شده از قیام، باعث تقویت ابعادی از جامعه شد که توان بالقوه‌ی ایستادگی در برابر نظام را در خود بیدار کرد.

۲. زنان عنصر محوری:

سرکوب و محدودیت‌های ۴۳ساله‌ی حاکمیتی سرکوبگر در قبال زنان، از جمله:

▪️قانون حجاب اجباری،

▪️اجازه همسر برای سفر به خارج از کشور،

▪️قانون ارث،

▪️نابرابری در تصدی مشاغل و مناصب،

▪️تحمیل زورگویی در شخصی ترین وجوه زندگی زنان

و ….

همگی ابزارهایی بودند که به زنان بقبولانند جنسیت درجه دوم هستند و این را بپذیرند که خداوند در ازای تحمل این نابرابری‌ها، در بهشت چیزی مازاد بر هدیه‌های اعمال نیک به آنان پرداخت خواهد کرد. اما در آن نقطه حیاتی، وقتی فشار در حد انفجار بود، در کنار مردان به‌خاطر خون به‌ناحق ریخته مهسا امینی و حقوق اولیه اجتماعی و معنوی خود هم‌صدا شدند. حتی در بعضی مراکز شورشی، زنان به‌تنهایی حضور داشتند، گویی که قیام تمام ترس‌ها و نگرانی‌ها را از بین برده بود!

۳. تفاوت نسلی:

اتفاقات ۱۴۰۱ مسئله‌ی دیگری را نیز روشن کرد و آن تفاوت نگرش و نیازهای نوجوانان و جوانان، مخصوصاً متولدین دهه‌های ۷۰، ۸۰ و ۹۰ با متولدین پیش از آن بود. نوجوان و جوان امروزی ایران، با توجه به گسترش اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، با مفاهیم کلانی از جمله آزادی در شکل‌های مختلف آن، اختلاف طبقاتی و به‌خصوص هنجارهای اقتصادی یک زندگی معمولی در کشورهای پیشرفته آشنا شد. که این امر منجر به قیاس وضعیت در ایران با آن کشورها و اعتقاد به لزوم تغییر وضعیت گردید. اعتقادی که واقعی و ملموس بوده و نمی‌توان یا حداقل جمهوری اسلامی نتوانسته با تبلیغات مذهبی یا سوق دادن گرایشات به سبک زندگی سادۀ به‌اصطلاح اسلامی، پاسخ پرسش‌های اساسی نسل جدید را بدهد. در واقع، جواب این سؤال‌ها در اکثر موارد بی‌پاسخ مانده و این کنشگری پس از قیام به‌صورت عیان از کوچک‌ترین تریبون‌ها در صفحات مجازی تا اجتماع‌های بزرگ، شکلی رادیکال‌تر گرفته ‌است.

با توجه به موارد ذکرشده می‌توان نتیجه گرفت قیام ژینا، که حدود دو سال از آن گذشته، تأثیرات شگرفی در جامعه تحول خواه ایران، مخصوصاً آزادی‌های زنان، گذاشته ‌است. روشن است که در این میان عده ای در پی آن بودند که خواست زنان ایران را به حیطه محدود حجاب یا موتورسواری خلاصه کنند، اما روشن است که مطالبه زنان ایران همراه با دیگر اقشار جامعه، آزادی در تمامیت آن است و بی دلیل نبود که در همان زمان، شعار چه با حجاب چه بی حجاب پیش به سوی انقلاب، همه گیر شد.

این البته بخشی از تأثیرات قیام بزرگی بود که پس از جانباختن دلخراش ژینا در ایران رخ داد.

زندانی سیاسی سیامک امینی، اعتصاب غذا در اعتراض به انتقال به سلول انفرادی

علیرضا کفایی از متهمان پرونده شهرک اکباتان، صدور حکم اعدام بر اساس اعترافات اجباری

کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / توییتر / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک




اشتراک:

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

نوشته‌های پر بیننده

بایگانی وبلاگ

بازدید وبلاگ