۱۸ خرداد, ۱۴۰۴دستهبندی حقوق بشر
سامان کریمی و فرزانه رشیدی، زوج کُرد ساکن بانه، به طرز خشونتآمیزی بازداشت شدند و علیرغم گذشت دو هفته، همچنان در بیخبری و بیدسترسی به وکیل و خانواده نگه داشته شدهاند
بازداشت سامان کریمی و همسرش در بانه
کانون حقوق بشر ایران، ۱۸ خردادماه ۱۴۰۴ – دو هفته پس از بازداشت سامان کریمی، زندانی سیاسی سابق محکوم به اعدام، و همسرش فرزانه رشیدی، هیچ اطلاعی از وضعیت، محل نگهداری و علت بازداشت آنها در دست نیست.
در پی موج تازهای از سرکوب فعالان سیاسی در مناطق کُردنشین، سامان کریمی، زندانی سیاسی سابق محکوم به اعدام، و فرزانه رشیدی، همسر و دانشجوی دانشگاه پیام نور بانه، توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شدند. با گذشت بیش از دو هفته از بازداشت این زوج، هیچ اطلاعاتی درباره محل نگهداری یا وضعیت سلامت آنها در دسترس خانواده یا افکار عمومی قرار نگرفته است.
براساس گزارش منابع مطلع، سامان کریمی از زمان بازداشت تاکنون حتی یک تماس با خانواده نداشته و تنها فرزانه رشیدی توانسته یک تماس تلفنی کوتاه با خانواده برقرار کند. این وضعیت نگرانیهای جدی نسبت به سلامت جسمی و روانی آنان را افزایش داده است.
بازداشت خشونتبار در فضای شهری و منزل شخصیطبق اطلاعات بهدستآمده، این دو شهروند کُرد در تاریخ ۴ خرداد ۱۴۰۴ در شهر بانه توسط نیروهای اداره اطلاعات بازداشت شدهاند. بازداشت سامان کریمی ابتدا در یکی از خیابانهای شهر بانه و با استفاده از خشونت انجام شد و دقایقی بعد، مأموران امنیتی با یورش به منزل خانوادگی آنها، فرزانه رشیدی را نیز دستگیر کردند.
خانواده این دو بازداشتی تا این لحظه از نهاد بازداشتکننده، محل نگهداری، اتهامات احتمالی و روند قضایی پیشرو بیاطلاع هستند. همچنین هیچگونه حکم یا ابلاغ رسمیای پیش از این بازداشت صادر نشده بود، که این خود نقض صریح اصل قانونی بودن بازداشتها محسوب میشود.
پیشینه پرونده سامان کریمی؛ از حکم اعدام تا حبس تعزیریسامان کریمی پیشتر در تاریخ ۱۷ آبان ۱۳۹۷ توسط نیروهای اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت و به بازداشتگاه اطلاعات در سنندج منتقل شده بود. وی در تاریخ ۲۱ آبان ۱۳۹۸ توسط شعبه اول دادگاه انقلاب سنندج به اتهام «بغی از طریق عضویت در حزب دمکرات کُردستان ایران» به اعدام و ۱۱ سال حبس تعزیری محکوم شد.
این حکم در شهریور ۱۳۹۹ توسط دیوان عالی کشور به دلیل نقص در تحقیقات و روند غیرقانونی دادرسی نقض و پرونده به دادگاه انقلاب سنندج بازگردانده شد. نهایتاً کریمی از زندان آزاد شد و پس از بررسی مجدد، در ۲۶ تیر ۱۴۰۰ توسط شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان کردستان به ۹ سال حبس تعزیری محکوم گردید؛ شامل ۴ سال برای عضویت در حزب دمکرات کردستان، ۴ سال برای اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور، و ۱ سال برای تبلیغ علیه نظام. طبق قانون تجمیع احکام، تنها ۴ سال آن قابلیت اجرا داشت.
نگرانی از تکرار الگوی سرکوب و فشار بر فعالان کُرد
بازداشت مجدد سامان کریمی، آن هم پس از لغو حکم اعدام و آزادی قانونی، بیانگر تداوم سیاستهای سرکوبگرایانه علیه فعالان کُرد است. این سیاستها غالباً با فشارهای امنیتی، بازداشتهای بدون روند قانونی و محرومیت از حقوق اولیه همراه است.
بهویژه، بازداشت همراه با خشونت، نگهداری در مکان نامعلوم، ممانعت از تماس تلفنی یا ملاقات با خانواده و وکیل، و عدم شفافیت قضایی، همگی از مصادیق روشن نقض حقوق بشر به شمار میروند.
خانواده سامان کریمی و فرزانه رشیدی در گفتوگو با منابع حقوق بشری اعلام کردهاند که بهشدت نگران وضعیت این دو هستند. فرزانه رشیدی تنها یک تماس کوتاه تلفنی داشته و از محل نگهداریاش چیزی نگفته است. سامان کریمی نیز در این مدت کاملاً در بیخبری به سر میبرد. همچنین هیچیک از نهادهای رسمی نسبت به سرنوشت این زوج پاسخگو نبودهاند.
انتقال بیژن کاظمی به بند ۲۰۹ اوین پس از یک ماه بازجویی در بند ۲۴۱
مرگ مشکوک رسول عبداللهپور در رودخانه حویق؛ ابهامی تازه در پرونده حقوق زندانیان در ایران
نقض حقوق بشر در بازداشت سامان کریمی و فرزانه رشیدیبر اساس مفاد میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی، که اصول بنیادین حقوق متهمان را تعریف میکند، در بازداشت سامان کریمی و فرزانه رشیدی چندین مورد نقض جدی صورت گرفته است:
ماده ۹ – حق آزادی و امنیت شخصی
بازداشت بدون ارائه حکم قضایی، بدون اطلاعرسانی از علت بازداشت و نگهداری در محل نامعلوم، نقض آشکار این ماده است. هر فردی باید در برابر قانون مصون باشد و بازداشت او باید با دلایل موجه و در فرآیند قانونی انجام شود.
ماده ۱۴ – حق دادرسی عادلانه
محرومیت سامان کریمی و فرزانه رشیدی از دسترسی به وکیل، تماس با خانواده و آگاهی از اتهامات، نقض اصل دادرسی عادلانه محسوب میشود. حق دفاع، اطلاع از ماهیت اتهام، و حضور در دادگاه مستقل و بیطرف، اجزای جداییناپذیر این مادهاند.
ماده ۱۰ – رفتار انسانی با بازداشتشدگان
هر فرد بازداشتشده باید با کرامت انسانی رفتار شود. اعمال خشونت هنگام بازداشت و محرومسازی از حقوق اولیه، مصداق رفتار غیرانسانی است.
بازداشت سامان کریمی و فرزانه رشیدی بار دیگر نگاهها را به سرکوب سیستماتیک فعالان سیاسی در مناطق کُردنشین جلب کرده است. بیخبری کامل، بازداشت خشونتآمیز، انکار نهادهای امنیتی از مسئولیت، و عدم دسترسی به حقوق قانونی، همه نشانگر رویهای نهادینه در دستگاه سرکوب جمهوری اسلامی است که عدالت، شفافیت و حقوق انسانی را قربانی امنیتگرایی میکند.
کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / ایکس / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر