۶ تیر, ۱۴۰۴دستهبندی حقوق بشر
مقامات زندان برای تسویهحسابهای شخصی یا اعمال فشار به برخی زندانیان، با عوامل خود در داخل زندان همکاری میکنند
کانون حقوق بشر ایران، جمعه ۶تیرماه ۱۴۰۴ – روز سهشنبه ۳ تیرماه ۱۴۰۴، یک زندانی به نام مراد بیگ زارعی در زندان همدان پس از درگیری با سلاح سرد بهشدت مجروح و در نهایت جان خود را از دست داد. این اتفاق تلخ بار دیگر به وضعیت نابسامان، بیقانونی و نبود نظارت کافی در زندانهای ایران نور انداخت و نگرانیها در خصوص جان زندانیان را افزایش داد.
مراد بیگ زارعی از بابت اتهامات مرتبط با جرائم مواد مخدر در زندان همدان دوران محکومیت خود را میگذراند و حدود دو سال از حکم او گذشته بود. بر اساس گزارشهای موثق، در جریان درگیری، این زندانی هدف ضربات جسمی آهنی و نوکتیز قرار گرفت و به دلیل شدت جراحات به بیمارستان منتقل شد، اما همان روز درگذشت. این رخداد نشاندهنده عدم وجود تدابیر امنیتی و بیتوجهی آشکار به جان زندانیان است؛ چراکه ورود چاقو و ابزارهای قابلاستفاده بهعنوان سلاح سرد به زندان بهطور رسمی ممنوع است و وقوع چنین حادثهای بدون همراهی یا چشمپوشی مسئولان زندان غیرممکن به نظر میرسد.
پشت پرده خشونت در زندان: نقش مقامات و ایادی داخلیگزارشهای رسیده از زندانها حاکی از آن است که در بسیاری از موارد، مقامات زندان برای تسویهحسابهای شخصی یا اعمال فشار به برخی زندانیان، با عوامل خود در داخل زندان همکاری میکنند. در چنین مواردی با ایجاد درگیری عمدی و استفاده از سلاح سرد، زمینه قتل زندانیانی که از دید مسئولان مشکلساز یا دارای پروندههای خاص هستند فراهم میشود. پس از وقوع قتل نیز مسئولان زندان با جلوه دادن حادثه بهعنوان «نزاع شخصی» از پاسخگویی طفره میروند و از پیگیری قضایی مصون میمانند.
این روند در حالی صورت میگیرد که طبق آییننامه سازمان زندانها، بازرسیهای منظم برای جلوگیری از ورود و نگهداری سلاح سرد و هرگونه وسیله خطرناک به داخل زندان الزامی است. اما شواهد نشان میدهد که این آییننامه بهصورت گسترده نقض میشود و نبود نظارت کافی، فساد و زدوبند در بدنه مدیریتی زندانها راه را برای وقوع چنین فجایعی باز گذاشته است.
ساختار معیوب و بستر خشونت در زندانها
کارشناسان معتقدند تراکم جمعیتی در زندانها، نبود تفکیک میان زندانیان بر اساس جرم، کمبود امکانات اولیه، ضعف در مدیریت و فساد گسترده از عوامل اصلی افزایش خشونت در زندانهای ایران است. در بسیاری از بندها، زندانیان جرائم خشن، معتادان و زندانیان سیاسی بدون هیچ تفکیکی در کنار یکدیگر نگهداری میشوند و این مساله موجب افزایش تنش و احتمال درگیریهای خونین میشود.
در همین حال، ورود سلاح سرد به زندانها گاهی با چشمپوشی یا حتی با همکاری برخی کارکنان زندان انجام میشود. منابع موثق میگویند که سلاحهای سرد از جمله چاقو، تیغههای تیز و ابزار آهنی، توسط ایادی خاص وارد بندها میشوند و در اختیار زندانیانی قرار میگیرند که حاضر به همکاری برای پیشبرد اهداف مقامات زندان هستند.
نگرانیها از سرنوشت احمدرضا جلالی
زندان تهران بزرگ؛ وضعیت وخیم زندانیان انتقالی از اوین
نقض فاحش حقوق زندانیان و بیتوجهی به قوانینساخت و نگهداری سلاح در زندانها طبق قوانین داخلی جرم محسوب میشود و مسئولیت کنترل، کشف و جمعآوری این ابزارها برعهده مسئولان زندان است. با این حال، روند تکرار خشونتهای مرگبار و قتل زندانیان نشان میدهد که مقامات زندانها در انجام وظایف قانونی خود قصور کرده و حتی گاه از خشونت بهعنوان ابزاری برای مدیریت یا سرکوب استفاده میکنند.
از سوی دیگر، حق حیات و امنیت جسمی از اصول اساسی حقوق بشر است که طبق اسناد بینالمللی از جمله اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق حقوق مدنی و سیاسی سازمان ملل، دولتها ملزم به رعایت آن برای تمامی افراد از جمله زندانیان هستند. وقوع قتلهایی مانند آنچه برای مراد بیگ زارعی رخ داد، نقض آشکار مواد زیر به شمار میآید:
ماده ۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر: «هر فردی حق زندگی، آزادی و امنیت شخصی دارد.»
ماده ۶ میثاق حقوق مدنی و سیاسی: «حق زندگی ذاتی هر انسان است و این حق باید به موجب قانون حمایت شود.»
درخواست از جامعه جهانی برای رسیدگی فوری
با توجه به روند افزایشی خشونت و قتل در زندانهای ایران، از جامعه جهانی، سازمانهای حقوق بشری و گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل درخواست میشود که به وضعیت وخیم زندانها و نقض گسترده حقوق زندانیان در ایران رسیدگی فوری داشته و از مقامهای جمهوری اسلامی بخواهند به وظایف قانونی و بینالمللی خود در تأمین امنیت و سلامت زندانیان پایبند باشند.
کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / ایکس / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر