بند ۴ زندان اوین؛ از زیر صفر تا بلوک‌های ۱۲۰ متری لاکچری + کروکی‌های بند

۲۱ دی, ۱۴۰۳دسته‌بندی گزارش ویژه

بند ۴ زندان اوین؛ آنچه بر زندانیان می‌گذرد + کروکی‌های بند

لیست بخش‌های مختلف

1. حفاظت زندان اوین

2. یگان حفاظت فیزیکی

3.  مدیریت داخلی زندان اوین

4. وضعیت بهداشتی و رفاهی در  بند ۴ زندان اوین

5. وضعیت ملاقات

6. وضعیت فروشگاه زندان اوین

7. وضعیت غذایی در بند۴ زندان اوین

8. وضعیت درمان و بهداری در زندان اوین

9. اتاق‌های لاکچری متهمان مالی کلان

10. نقش وکیل‌بندها در زندان

11. وکیل‌بند فرهنگی و نقش او در کنترل بند

12. اتاق‌های خاص در بند ۴ زندان اوین

گزارشی از بند ۴ زندان اوین

گزارشی از بند ۴ زندان اوین

در زندان اوین، شرایط زندگی به گونه‌ای است که نمی‌توان آن را جز یک بحران انسانی توصیف کرد. این زندان، که نماد سرکوب و بی‌عدالتی دیکتاتوری مذهبی است، به محلی برای نابودی جسم و روح زندانیان تبدیل شده است. کمبود فضای لازم برای نگهداری تعداد زیاد زندانیان یکی از معضلات ساختاری این زندان است. بسیاری از اتاق‌ها بیش از ظرفیت استاندارد خود زندانی دارند و تراکم بالای زندانیان باعث می‌شود که برخی از آنها بر روی زمین بخوابند و از امکانات اولیه بهداشتی محروم باشند. این کمبود فضا باعث شده است که زندانیان از دسترسی به هوای تازه و محیط‌های تفریحی محدود شوند که خود به فشارهای روانی و افسردگی در میان زندانیان می‌افزاید.

وضعیت بهداشتی در زندان اوین نیز نگران کننده است. به گفته زندانیان، دسترسی به امکانات بهداشتی و درمانی بسیار محدود است. زندانیان بیمار معمولاً به درمانگاه‌های تخصصی منتقل نشده و حتی در صورت بروز بیماری‌های شدید، دریافت مراقبت‌های پزشکی مناسب برای آنان به کندی صورت می‌گیرد. در برخی موارد، زندانیانی که به بیماری‌های جدی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی یا افسردگی دچار شده‌اند، با کمبود دارو و امکانات درمانی کافی مواجه هستند.

محدودیت‌های اعمال شده بر خانواده‌های زندانیان نیز بخشی از سیاست‌های سرکوبگرانه حاکمیت است. ملاقات با زندانیان به شدت کنترل می‌شود و در بسیاری از موارد، ملاقات‌ها کوتاه و در شرایطی تحقیرآمیز برگزار می‌شود. این محدودیت‌ها تلاشی آشکار برای اعمال فشار روانی بر خانواده‌ها و منصرف کردن آنها از حمایت و پشتیبانی از عزیزانشان است.

زندان اوین نماد بی‌عدالتی، سرکوب، و سیاست‌های غیرانسانی دیکتاتوری مذهبی حاکم است. شرایط وحشتناک این زندان موجب واکنش‌های شدید از سوی سازمان‌های بین‌المللی مانند عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر شده است. این سازمان‌ها بارها خواستار اصلاح فوری شرایط زندانیان و رعایت حقوق انسانی آنان شده‌اند. اما سران حکومت با بی‌اعتنایی کامل به این درخواست‌ها، به سیاست‌های سرکوبگرانه خود ادامه می‌دهد. گزارش زیر با استفاده از نوشته‌های زندانیان آزاد شده در این زندان تهیه شده است.

چارت سازماندهی زندان اوین

رئیس زندان اوین فردی به نام هدایت فرزادی است. وی در پرونده خود از قتل و جنایت در زندان دیزل آباد کرمانشاه تا شکنجه زندانیان در زندان اوین را به ثبت رسانده است.

او کارنامه سیاه و طولانی در شکنجه و قتل و جنایت زندانیان دارد. فرزادی پیش از انتقال به زندان اوین در شهریور ۱۴۰۲ بمدت ۴ سال از ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۶ در اردوگاه کاردرمانی مشغول به کار بود. سپس بمدت ۱۰ سال (۱۳۸۶ تا ۱۳۹۶) ریاست زندان دیزل آباد در کرمانشاه را برعهده داشت و از سال ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ به ریاست زندان تهران بزرگ (فشافویه) منصوب شد. در دوره ریاست وی در زندان تهران بزرگ بود که با تأیید وی علیرضا شیرمحمدعلی به طرز فجیعی توسط دو زندانی دیگر به قتل رسید.

فرزادی پس از اخراج از زندان تهران بزرگ، به فاصله کوتاهی از سال ۱۳۹۸ به ریاست سازمان زندانها رسید و بعد از آن بود که بعنوان پاداش، از شهریور ۱۴۰۲به ریاست زندان اوین رسید و به سرکوب و شکنجه زندانیان و اذیت و آزار خانواده های آنان مشغول شد.

براساس اطلاعات دریافتی، چارت زندان اوین از چند بخش و ۹ معاونت تشکیل شده است. این بخش ها عبارتند از:

حفاظت زندان اوین

فرمانده حفاظت محمدی است. این بخش شامل مسؤلین حفاظت بندها و کارکنان حفاظت است.

مسئول بند ۴ و ۶ – فتح الله پور

مسئول بند ۸ – مرادی

معاون مسئول بند ۸ – سنجری

اسامی شماری از کارکنان این بخش عبارتند از:

سرلک

مسگریان

بیرانوند

یگان حفاظت فیزیکی

این یگان مسئولیت اعزام زندانیان و همچنین سرکوب زندانیان را به عهده دارد. فرمانده آن یک سرهنگ با نام خانوادگی کربلایی است.

 مدیریت داخلی زندان اوین

مدیر داخلی زندان اوین میثم باقری نام دارد و بندهای زندان را مدیریت می کند.

مدیر بند ۴ فردی با نام خانوادگی محمودی است و دو نفر دیگر با هویت، سیدی و شادپور، معاونین او هستند.

جانشینان او محمدی و قاسمی نام دارند.

مدیریت سالن ملاقات، با فردی به نام حق جو است. این مدیریت از زیر مجموعه های مدیریت داخلی است.

معاونین رئیس زندان در امور مختلف از این قرار هستند:

ریاست معاون سلامت: توسلی

ریاست معاون حقوقی: شفیعی. کار این معاونت پیاده کردن قوانین و مقررات سرکوبگرانه علیه زندانیان است.

ریاست معاون قضایی: حمیدی. این معاونت، حل و فصل کارهای حقوقی زندانیان مثل آزادی و مرخصی و …. را بعهده دارد.

ریاست معاون فرهنگی: حیدری

ریاست معاون امور مالی و اداری: حیدرپور

ریاست معاون بهداری: موحد

ریاست معاون اشتغال: برادران

وضعیت بهداشتی و رفاهی در  بند ۴ زندان اوین

وضعیت بهداشتی و رفاهی در بند۴ زندان اوین بحرانی است. معضل«ساس» در همه اتاق‌ها وجود دارد. زندانیان برای اینکه استراحت اندکی داشته باشند مجبورند که روزانه به ساس‌زدایی اقدام کنند اما به دلیل نبود امکانات این اقدامات منجر به ریشه‌کنی آن نشده است

اشل بهداشتی هر نفر در طول یک ماه شامل: یک عدد ژیلت/ یک عدد شامپوی بی‌کیفیت / یک عدد صابون بی‌کیفیت / ۱۰۰ گرم پودر رختشویی می‌باشد.

زندانی برای تامین سایر احتیاجات خود ناگزیر از خرید اقلام بهداشتی لازم از فروشگاه می‌با‌شد. به دلیل گرانی اجناس در فروشگاه بایستی نفر برای تامین اقلام مورد نیاز از قدرت مالی کافی برخوردار باشد .

نظافت سالنها و سرویس های بهداشتی و بازیافت و… توسط زندانیان واحد خدمات انجام می‌شود. آنها در ازای دریافت پول (سیگار) از سایر زندانیان این کار را انجام می‌دهند.اقلام بهداشتی مورد نیاز این خدمات نیز، بخشی توسط زندان تامین می شود، اما کافی نیست و الباقی را خود سالنها ( زندانیان )تأمین می‌کنند

حقوق هفتگی زندانیان خدماتی، حدود یک میلیون تومان میباشد که بسیار کم است

وضعیت ملاقات

ملاقات کابین هر هفته (روزهای سه شنبه برای بند ۴) و ملاقات حضوری هر ۷ یا ۸ هفته یک بار انجام می شود و زندانی حق دارد با اعضای درجه یک خود دیدار کند

ماموران زندان، پیش از ورود خانواده ها به سالن ملاقات، بعضاً آنان را به شکل نامناسب تفتیش بدنی میکنند ،

وضعیت فروشگاه زندان اوین

هر هفته به هر اتاق لیست سفارش گوشت قرمز، مرغ، لبنيات، میوه، سبزی تحویل می دهند که با هزینه مشخص خود خرید کنند

طبعاً با توجه به هزینه بالای این اقلام، بسیاری از زندانیان از خرید آن عاجزند و مجبورند با غذای زندان سرکنند.

هر سالن، فروشگاه دارد. اقلام این فروشگاهها عموماً از شرکتی به نام حامی تهیه میشود و طبعاً سود بالایی از فروش محصولات (بعضاً نا مرغوب) به جیب میزند.

برخی اجناس (مشخصا پوشاک (شامل لباس زیر، یا تیشرت با قیمت دو یا سه برابر قیمت بازار به فروش میرسد

قاشق چنگال و کاسه بشقاب فروشگاه، پلاستیکی و جنس نامرغوب میباشد که از نظر بهداشتی مشکل دارد قاشق فلزی و ظروف با کیفیت به بهانه امکان استفاده از آن برای ساخت چاقو یا استفاده در دعوا فروخته نمی شود

یکی از معضلات برای خرید برقی اقلام (مثل ملحفه، دستگاه DVD / انواع لوازم تحریر و …) تایید مجوز (درخواست) از سوی زندانبان لازم است و معمولاً پروسه‌ای زمان بر است.

وضعیت غذایی در بند۴ زندان اوین

با توجه به کیفیت پایین برنامه غذایی زندانیانی که وضعیت مالی خوبی داشته باشند، برای اینکه به سو تغذیه بیماری دچارنشوند مجبور به خرید از فروشگاه با قیمت‌های چند برابر هستند.

برنج خارجی نامرغوب است و اکثر اوقات دم نکشیده است

چای ایرانی درجه ۳ برای هر نفر ٢٥ الی ٣٠ گرم در هفته تحویل می‌دهند. این میزان برای هر زندانی ناکافی است.

منو غذایی ممکن است در روزهای مختلف جابجا شود .

گوشت قرمز از دو یا سه سال پیش از برنامه غذایی به صورت کامل حذف شده است.

گوجه فرنگی و خیار به کلی حذف شده است. جیره‌ی میوه اصلا وجود ندارد.

ماست ۱۰۰ گرمی از سه بار در هفته به یک بار کاهش یافته است.

کیفیت پنیر بسیار نامرغوب است و معمولا بو و طعم ترشیده می‌دهد.

حبوباتی که در خورش‌ها به عنوان وعده ناهار و شام توزیع می‌شود در اکثر اوقات به خوبی پخته نشده که باعث نفخ و بیماری‌های گوارشی می‌شود

حجم غذا کم است و با وجود اینکه برخی اتاق‌ها غذای زندان را دریافت نمی‌کنند و سهم آنان هم به دیگر اتاق‌ها می‌رسد اما باز هم گاها غذای کافی به هر نفر نمی‌رسد

برنامه غذایی بند ۴ زندان اوین

وضعیت برنامه غذایی بند ۴ زندان اوین

شام ناهار صبحانه روزهای هفته

همبرگر(تهیه شده از سویا) برنج+سویا کره ۱۵ گرمی – مربا ۲۰ گرمی شنبه

آش رشته بدون کشک برنج+خورشت قیمه بدون گوشت قرمز (نصف مرغ برای ۴ نفر) پنیر گچی (۳۰ گرم) يكشنبه

عدسی خوراک سیب زمینی وهویج پخته بدون گوشت کره ۱۵ گرمی – مربا ۲۰ گرمی دوشنبه

سوسیس(نامرغوب) برنج+قورمه سبزی(بدون گوشت قرمز نصف مرغ برای ۴ نفر) پنیر گچی (۳۰ گرم) سه شنبه

سوسیس(نامرغوب) پوره سیب زمینی حلوا شکری نامرغوب(۱عدد کوچک) چهارشنبه

لوبیا برنج+ ماست ۱۰۰ گرمی پنیر گچی (۳۰ گرم) پنجشنبه

یک عدد تخم مرغ + خیارشور خورشت بادمجان (بدون گوشت قرمز نصف مرغ برای ۴ نفر) کره ۱۵ گرمی – مربا ۲۰ گرمی جمعه

وضعیت درمان و بهداری در زندان اوین

ویزیت بیماران برخلاف نیاز زندانیان بسیار محدود است. برنامه منظم و پیگیری جدی برای حضور پزشکان در زندان وجود ندارد. همین موضوع باعت که بعضی زندانیان ماه‌ها در انتظار ویزیت اولیه بمانند.

کیفیت خدمات دندانپزشکی از دیگر بخش‌ها پایین‌تر است. عدم رعایت بهداشت، ویزیت چند ماه یکبار آن هم از سوی دندانپزشکی نامجرب ، عموما منجر به عفونت و التهاب – لثه و دندان می‌شود و زندانیان مجبورند مدت‌ها درد تحمل کنند.

روند نمونه گیری و جواب دهی آزمایش حتی در موارد اورژانسی چند ماه طول می‌کشد ضمنا شرایط انجام آزمایش هم به هیچ وجه رعایت نمی‌شود در نتیجه ، جواب آزمایش‌ها هم قابل اعتماد نبوده و بیماری افراد را به درستی تشخیص نمی‌دهند.

پزشکان در اثر کارشکنی زندان و گاه در همکاری کامل با آن، تا آنجا که بتوانند از تجویز دارو و اعزام بیماران به بیرون زندان خود داری می‌کنند. از طرف دیگر زندان با سخت گیری بی مورد، دریافت دارو و وسایل طبی از طریق خانواده را به تعویق می‌اندازند و گاه مانع آن می‌شوند.

اعزام بیمارانی که نیاز به جراحی یا بستری فوری دارند با تعلل چند ماهه انجام می‌شود طوری که برخی زندانیان بدلیل وضعیت خطرناکی که دارند هر آن با خطر مرگ یا آسیب‌های جبران ناپذیر مواجه‌اند.

شرایط خاص در زندان اوین؛ اتاق‌های لاکچری و نفوذ وکیل‌بندها

اتاق‌های لاکچری متهمان مالی کلان

در زندان، اتاق‌های برخی از متهمان مالی بزرگ، به‌ویژه افرادی که پرونده‌های سنگین مالی دارند، به محل تجمع افرادی با شرایط مشابه تبدیل شده است. ورود به این اتاق‌ها گاه مشروط به پرداخت مبالغ هفتگی قابل‌توجه است. برای مثال، در اتاق شماره ۹ سالن ۴، مبلغ ورودی هفتگی ۴ میلیون تومان تعیین شده است.

امکانات اتاق‌ها، بازتابی از وضعیت مالی ساکنان آن‌هاست. بااین‌حال، برخی افراد به لطف نفوذ یا با پرداخت رشوه به زندان‌بانان، وسایلی فراتر از عرف وارد کرده و از امکانات ویژه‌ای بهره‌مند می‌شوند. نمونه‌ای از این موارد، محمود خاضعین، از معاونان سابق سازمان اطلاعات سپاه و تحت تعقیب وزارت خارجه آمریکا است. وی هر زمان که اراده کند از زندان خارج می‌شود. وی به‌راحتی امکاناتی از قبیل مواد خوراکی لوکس از مراکز خریدی همچون پالادیوم دریافت می‌کند.

نقش وکیل‌بندها در زندان

وکیل‌بندها، به‌عنوان نمایندگان رسمی زندان، مسئولیت مدیریت امور سالن‌ها را بر عهده دارند. این افراد که معمولاً از میان متهمان مالی کلان انتخاب می‌شوند، نفوذ زیادی در ساختار داخلی زندان دارند. برخی از آن‌ها با ایجاد شبکه‌های نفوذ و تربیت نوچه‌ها، جایگاه خود را مستحکم می‌کنند.

به‌عنوان نمونه، در تابستان ۱۴۰۲، وکیل‌بند سالن ۳، شیردل‌فر، با استفاده از باند خود و حمایت زندان‌بانان، در مقابل زندانیان سیاسی ایستادگی کرده و حتی درگیری فیزیکی ایجاد کرد. وظیفه اصلی وکیل‌بندها گزارش‌دهی منظم به بخش حفاظت زندان است و در صورت کوتاهی از این وظیفه، از سمت خود عزل می‌شوند. علت روی آوردن زندانیان مالی به این کار، عدم انتقال به زندان تهران بزرگ می‌باشد

وکیل‌بند فرهنگی و نقش او در کنترل بند

یکی از پرنفوذ‌ترین وکیل‌بندهای در بند ۴ زندان اوین، سیدرضا رضایی،است. وی مرتبط با پرونده موسسه مالی اعتباری نور است. وی با ایجاد شبکه‌ای از هم‌فکران خود، کنترل نقاط مختلف بند را در دست گرفته و به محدودسازی فعالیت‌های فرهنگی و فشار بر زندانیان سیاسی کمک می‌کند. ارتباطات نزدیک وی با مدیران زندان، نظیر توسلی و محمودی، موجب تقویت جایگاه او شده است.

وی با دادن پیشنهاد شیوه‌ی برخورد با هر زندانی و محدود کردن زندانیان، برای خودش نزد رئیس زندان، اعتبار کسب می‌کند

اتاق‌های خاص در بند ۴ زندان اوین

اتاق جهاد

این اتاق که به‌ظاهر برای زندانیان مسئول خدمات بند در نظر گرفته شده، در عمل به محل سکونت چهره‌های برجسته حکومتی بدل شده است. از ساکنان مشهور این اتاق می‌توان به اکبر طبری، شاملویی و نقدی اشاره کرد. پیش از این نیزافرادی نظیر طبسی، نجفی (شهردار)، حسین فریدون، حسن رعیت و…. ساکن این اتاق بودند. امکانات این اتاق در سطحی لوکس و با حضور خدمتکار همراه است.

سالن ۶ و اتاق‌های ویژه بند۴ زندان اوین

این سالن شامل اتاق‌هایی با امکانات خاص مانند حمام، آشپزخانه و دستشویی اختصاصی است. یکی از این اتاق‌ها، اتاق ۱۲۰ متری محل اقامت فعلی مصطفی تاج‌زاده است. پیش‌تر افرادی چون مهدی هاشمی، محمدرضا جلائی‌پور و سعید مدنی در این سالن سکونت داشته‌اند. این نوع اتاق‌ها به دلیل موقعیت خاصشان، امکان ورود امکانات فراتر از عرف را نیز فراهم می‌کنند. مشابه این سالن با امکانات در قرنطینه زندان نیز وجود دارد که تتلو، برهانی و….. در آن ساکن هستند (و صادق زیبا کلام نیز چند ماه آنجا بوده است)

این اتاق ها حمام، دستشویی و آشپزخانه اختصاصی دارند و از آنجا که در معرض دید زندانیان نمی‌باشند امکان فراهم کردن امکانات خارج از عرف زیاد است.

افشای جنایات در زندان‌ها یک وظیفه انسانی

زندان‌ها در ایران تحت حاکمیت دیکتاتوری مذهبی، به نمادهایی از سرکوب، شکنجه و بی‌عدالتی تبدیل شده‌ است. در این زندان‌ها، چه برای مخالفان سیاسی و چه برای زندانیان عادی، شرایط به شدت غیرانسانی است. افراد تنها به جرم اعتراض به شرایط موجود، دفاع از حقوق انسانی یا حتی به دلیل اتهامات ساختگی، تحت شدیدترین شکنجه و برخوردهای غیرقانونی قرار می‌گیرند. این وضعیت نه‌تنها نشان‌دهنده سیاست‌های سرکوب‌گرانه حکومت است، بلکه تصویر واقعی از یک رژیم قرون وسطایی را به نمایش می‌گذارد که حقوق بشر را به‌کلی نادیده می‌گیرد.

وضعیت زندان‌ها در ایران به‌عنوان لکه ننگی بر پیشانی دیکتاتوری مذهبی محسوب می‌شود. گزارش‌های مختلف از زندان‌ها نشان‌دهنده وجود شکنجه‌های جسمی و روانی، رفتارهای تحقیرآمیز، عدم دسترسی به امکانات اولیه پزشکی و بهداشتی، و بی‌توجهی به حقوق ابتدایی زندانیان است. مواردی همچون بازداشت‌های خودسرانه، محرومیت از دسترسی به وکیل انتخابی و دادگاه‌های عادلانه، و حتی اعدام‌های مخفیانه بخشی از این عملکرد‌های این نظام سرکوب است.

افشای آنچه در زندان‌های جمهوری اسلامی می‌گذرد، مسئولیت اخلاقی و سیاسی هر شهروند است. در عصر فناوری و شبکه‌های اجتماعی، شهروندان می‌توانند با مستندسازی و انتشار اطلاعات، صدای زندانیان بی‌صدا را به گوش جهان برسانند. این اقدام نه‌تنها ابزاری برای مبارزه با این حکومت دیکتاتوری است، بلکه یک گام مؤثر در تقویت حرکت‌های بین‌المللی برای حمایت از حقوق بشر محسوب می‌شود.

کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / ایکس / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک

اشتراک: