وضعیت بهداشت در بند زنان زندان عادل آباد شیراز یکی از بحرانیترین بخشهای شرایط این زندان است. گزارشهای رسیده نشان میدهد که زندانیان عملاً خود مسئول نظافت محیط هستند، چرا که امکانات بهداشتی کافی در اختیارشان قرار نمیگیرد
وضعیت بحرانی بند زنان زندان عادل آباد شیراز
کانون حقوق بشر ایران، پنجشنبه ۱۰ مهرماه ۱۴۰۴ – زندان عادل آباد شیراز، که به عنوان زندان مرکزی شیراز نیز شناخته میشود، در بلوار عدالت جنوبی، خیابان کاوه، در منطقه عادل آباد شهر شیراز واقع شده است. این زندان در دهه ۱۳۵۰ در مکانی خالی از سکنه در جنوب شهر ساخته شد، اما با توسعه شهر، اکنون در میان بافت شهری قرار دارد.
در حال حاضر، این زندان یکی از بزرگترین زندانهای کشور است و شامل بخشهای مختلفی از جمله بندهای عمومی، بند زنان، بند سیاسی، بند عبرت، و بندهای ویژه دیگر میباشد.
بند زنان این زندان شامل هشت اتاق است که یکی از آنها به زندانیان سیاسی و مالی اختصاص دارد و از سایر اتاقها جدا شده است. در حال حاضر، تعدادی از زنان زندانی سیاسی در این بند نگهداری میشوند. این زندانیان نه تنها به دلیل عقاید و فعالیتهایشان مورد هدف قرار گرفتهاند، بلکه اکنون در شرایطی غیرانسانی زندگی میکنند.
بند زنان زندان عادل آباد شیراز در شرایطی قرار دارد که گزارشها از آن بهعنوان یکی از بحرانیترین نقاط نگهداری زندانیان یاد میکنند. نبود تفکیک جرائم، ازدحام جمعیت، شرایط غیربهداشتی و نقض گسترده حقوق زندانیان، این بند را به محیطی غیرانسانی و خطرناک تبدیل کرده است. شهادتهای منابع مطلع و زندانیان آزادشده نشان میدهد که وضعیت زندانیان زن در این زندان نهتنها از حداقل استانداردهای انسانی و قانونی فاصله دارد، بلکه جان آنان را نیز بهطور جدی تهدید میکند.
تراکم جمعیت و نقض اصل تفکیک جرائمبند زنان زندان عادل آباد شیراز با مشکل جدی ازدحام و تراکم جمعیت روبهروست؛ مشکلی که زندگی روزمره زندانیان را به کابوسی طاقتفرسا تبدیل کرده است. گزارشها نشان میدهد که در برخی اتاقها بیش از ۴۰ زندانی در کنار یکدیگر میباشند، در حالی که ظرفیت این اتاقها حداکثر برای نیمی از این تعداد طراحی شده است. بسیاری از زندانیان به دلیل نبود تخت کافی، ناچارند روی زمین و در شرایط کاملاً غیربهداشتی بخوابند؛ اصطلاحی که زندانیان آن را «کفخوابی» مینامند.
تراکم بیشازحد باعث شده زندانیان حتی برای ابتداییترین نیازها مانند خوابیدن، استفاده از سرویسهای بهداشتی و یا دسترسی به آب، دچار مشکل شوند. اتاقهای پرجمعیت، تهویه نامناسب و فضای بسته محیط را به کانون شیوع بیماریهای تنفسی و پوستی تبدیل کرده است. در چنین شرایطی کوچکترین سرماخوردگی یا عفونت میتواند به سرعت میان زندانیان گسترش پیدا کند.
از سوی دیگر، عدم تفکیک جرایم، مشکل را دوچندان کرده است. زنان زندانی سیاسی و عقیدتی در کنار زندانیان جرائم عمومی و مالی نگهداری میشوند؛ موضوعی که امنیت آنان را تهدید میکند و فشار روانی مضاعفی بر فعالان سیاسی وارد میآورد. ازدحام و فقدان استانداردهای اولیه، نهتنها نقض آشکار حقوق زندانیان است بلکه نمونهای روشن از رفتار غیرانسانی و بیتوجهی سیستماتیک به کرامت انسانی محسوب میشود.
محدودیت هواخوری و فشارهای روزمرهزندانیان زن در بند زنان زندان عادل آباد شیراز تنها ساعات محدودی اجازه هواخوری دارند. این زمانها اغلب بهطور سلیقهای توسط مأموران تغییر میکند و در بسیاری از موارد به دلیل کمبود مأمور یا اعزامها، هواخوری عصرها بهکلی لغو میشود. این محدودیتها باعث بروز مشکلات جسمی و روانی متعددی شده است، چرا که نبود هوای آزاد و تحرک کافی، بهویژه برای زندانیان بیمار، شرایطی بسیار آسیبزا ایجاد میکند.
سانسور کتابها و محرومیت فرهنگی
کتابخانه زندان عادل آباد شیراز عملاً کاربرد محدودی دارد و دسترسی زندانیان سیاسی به کتابها بهشدت محدود شده است. برخی کتابها بهطور کامل ممنوع اعلام میشوند و زندانیان سیاسی عملاً از امکانات آموزشی و فرهنگی محروماند. این سیاست نهتنها نقض آشکار حق دسترسی به آموزش است، بلکه بهعنوان ابزاری برای فشار روانی و محدودسازی آگاهی زندانیان به کار میرود.
بحران درمانی؛ مرگ خاموش زندانیانیکی از جدیترین مشکلات بند زنان زندان عادل آباد شیراز، فقدان خدمات درمانی مؤثر و بیتوجهی سیستماتیک مسئولان به وضعیت سلامتی زندانیان است. شهادتها و گزارشهای رسیده نشان میدهد که این زندان بارها شاهد مرگ زنان زندانی به دلیل تأخیر در رسیدگی پزشکی یا محرومیت از دسترسی به درمان بوده است.
نمونه بارز این وضعیت، مرگ یک زندانی زن به نام معصومی است که در قرنطینه جان باخت. او با وجود علائم جدی بیماری، هیچ رسیدگی پزشکی مناسبی دریافت نکرد و حتی زمانی که جان خود را از دست داد، مأموران زندان با تأخیر بسیار بالای سر جنازه حاضر شدند. مسئولان تلاش کردند همبندیها را وادار به امضای صورتجلسهای کنند که در آن رسیدگی به وضعیت این زندانی تأیید شود، اما زندانیان امتناع کردند و واقعیت را آشکار نمودند.
پزشک زندان عادل آباد شیراز نیز بهجای ارائه خدمات درمانی، اغلب بیماریهای جدی را بیاهمیت جلوه میدهد و حتی مواردی چون سرطان، اندومتریوز، مشکلات قلبی یا بیماریهای عفونی را «عادی» توصیف کرده و اعزام به بیمارستان را غیرضروری اعلام میکند. این بیتوجهی باعث شده بسیاری از زنان زندانی با بیماریهای مزمن و خطرناک بدون درمان رها شوند و هر لحظه در معرض مرگ قرار گیرند.
به گفته منابع مطلع، حتی داروهای ضروری برای بیماران بهموقع تأمین نمیشود و در مواردی زندانیان برای تهیه سادهترین داروها ناچارند از خانوادههای خود درخواست کمک کنند. در شرایطی که دسترسی به درمان پایهای محدود است، زنان بیمار عملاً با «مرگ خاموش» مواجهاند و هیچ نهادی مسئولیت این فجایع را بر عهده نمیگیرد.
اعدام ۱۶ زندانی در زندانهای سنندج، رشت، همدان، اصفهان، ملایر، کرمانشاه، مرکزی کرج و قزلحصار
مرگ دلخراش زندانی ۲۰ ساله در زندان زابل؛ بیتوجهی پزشکی جان آرمان دهمرده را گرفت
فساد و کمبود امکانات اولیه
شرایط زندگی در بند زنان زندان عادل آباد شیراز بهگونهای است که زندانیان حتی از ابتداییترین امکانات بهداشتی محروماند. نوار بهداشتی بیکیفیت بهصورت جیرهای داده میشود و کیفیت غذا بهحدی پایین است که زندانیان بارها از وجود اشیای خطرناک در وعدههای غذایی خبر دادهاند. یکی از زندانیان گفته است: «در غذا تخم مارمولک پیدا می شود. یک بار در خرما شیشه پیدا شد، در لوبیا سنگ پیدا می شود. مرغها هم با محتویات شکمشان پخته میشوند.»
تهویه نامناسب، آب ناسالم و شیوع شپش و قارچ پوستی وضعیت را بحرانیتر کرده است. دیوارهای نمور، نشتیها و تعمیرات ناقص محیطی ناسالم ایجاد کرده که عملاً به گسترش بیماریها منجر میشود.
بحران بهداشتی و شیوع بیماریها در زندان عادل آبادوضعیت بهداشت در بند زنان زندان عادل آباد شیراز یکی از بحرانیترین بخشهای شرایط این زندان است. گزارشهای رسیده نشان میدهد که زندانیان عملاً خود مسئول نظافت محیط هستند، چرا که امکانات بهداشتی کافی در اختیارشان قرار نمیگیرد. تنها موادی مانند وایتکس یا مایع دستشویی در حد محدود به زندانیان داده میشود و سایر مواد ضروری نظیر مایع ظرفشویی، جرمگیر یا شویندههای قوی به آنها ارائه نمیشود.
در نتیجه، زندانیان ناچارند با هزینه شخصی و از طریق خریدهای محدود و پرهزینه اقلام موردنیاز خود را تهیه کنند؛ امری که برای بسیاری از زندانیان، بهویژه زندانیان سیاسی و مالی که با مشکلات اقتصادی مواجهاند، غیرممکن است.
ازدحام بیشازحد در اتاقها، نبود تهویه مناسب و آب ناسالم شرایط را بهشدت وخیمتر کرده است. در چنین محیطی، بیماریهای پوستی مانند شپش، قارچ و زخمهای عفونی بهطور گسترده شیوع یافته و کنترل آن تقریباً غیرممکن است. دیوارهای مرطوب، نشتی لولهها و تعمیرات ناقص نیز باعث رشد کپک و گسترش آلودگی در بند زنان شده است. به گفته منابع مطلع، حتی سمپاشیهای دورهای زندان نهتنها مشکل را حل نکرده، بلکه در مواردی باعث بروز حساسیتهای پوستی و تنفسی در زندانیان شده است.
این وضعیت برای زندانیان بیمار یا کسانی که سیستم ایمنی ضعیفتری دارند، بهویژه زنان مسن یا مبتلا به بیماریهای مزمن، تهدیدی جدی برای جانشان محسوب میشود. بسیاری از زندانیان با هزینه شخصی دارو تهیه میکنند، اما حتی داروهای ساده نیز گاه توسط مسئولان زندان ضبط یا ممنوع میشود. در مجموع، بحران بهداشتی در بند زنان عادل آباد ، مصداق روشن نقض حق سلامت و کرامت انسانی زندانیان است و آنان را در معرض «مرگ خاموش» قرار داده است.دسترسی آزاد به مواد مخدر و محدودیت کالاهای عادی
یکی از تناقضهای آشکار در بند زنان زندان عادل آباد، ممنوعیت کالاهای عادی مانند قهوه و سیگار در کنار دسترسی گسترده به مواد مخدر است. بر اساس گزارشها، متادون و ب۲ بهطور آزاد توزیع میشود و حتی ورود سایر مواد مخدر نیز با همکاری برخی مأموران صورت میگیرد. این وضعیت نشاندهنده فساد ساختاری و استفاده ابزاری از مواد برای کنترل زندانیان است.
نقض حقوق بشر در زندان عادل آبادشرایط زندان عادل آباد شیراز نهتنها بازتابی از مشکلات ساختاری نظام زندانهای دیکتاتوری حاکم است، بلکه نشاندهندهی نقض آشکار اصول بنیادین حقوق بشر است. زندانیان زن در این زندان از ابتداییترین حقوق انسانی، درمانی و بهداشتی محروماند و سیاستهای حاکمیتی بهجای رعایت کرامت انسانی، به تقویت فشار و رنج آنان منجر شده است. بر اساس اسناد بینالمللی، شرایط کنونی نقض صریح چندین ماده حقوق بشری است:
ماده ۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر: حق حیات و امنیت فردی؛ مرگ زندانیان بر اثر بیتوجهی پزشکی، نقض آشکار این ماده است.
ماده ۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر: منع شکنجه و رفتار غیرانسانی؛ تراکم جمعیت، شرایط غیربهداشتی و محرومیت از درمان نمونهای از رفتار تحقیرآمیز و غیرانسانی است.
ماده ۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر: منع بازداشت و تبعید خودسرانه؛ نگهداری زنان زندانی سیاسی بدون رعایت تفکیک جرایم، بازداشت خودسرانه و ناعادلانه را تشدید میکند.
ماده ۱۰ اعلامیه جهانی حقوق بشر: حق دادرسی عادلانه؛ دادگاههای انقلاب با محاکمههای کوتاه و غیرعلنی، این حق را بهطور سیستماتیک نقض کردهاند.
ماده ۲۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر: حق برخورداری از سطح زندگی مناسب شامل غذا، پوشاک، مسکن و خدمات پزشکی؛ محرومیت زندانیان از غذای سالم، دارو و درمان مستقیم نقض این ماده است.
شرایط بند زنان زندان عادل آباد شیراز بازتابی از بحران عمیق در نظام زندانهای دیکتاتوری حاکم است. نبود تفکیک جرائم، ازدحام، بحران بهداشتی، محرومیت فرهنگی و دسترسی آزاد به مواد مخدر، تصویری تکاندهنده از نقض حقوق زندانیان ارائه میدهد. شهادتها نشان میدهد که زنان زندانی نهتنها با فشارهای مضاعف جسمی و روحی مواجهاند، بلکه حتی از ابتداییترین حقوق انسانی نیز محروم ماندهاند.
در حالی که استانداردهای بینالمللی زندانها بر حفظ کرامت انسانی و دسترسی برابر به خدمات بهداشتی و فرهنگی تأکید دارند، شرایط بند زنان زندان عادل آباد شیراز نشاندهنده نقض آشکار این اصول است. ادامه این وضعیت میتواند فجایع بیشتری به بار آورد و ضرورت نظارت فوری و بینالمللی بر وضعیت زندانها را برجستهتر میکند.
کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / ایکس / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک
















هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر