۲۵ شهریور, ۱۴۰۴دستهبندی اعدام
هشتاد و ششمین هفته، کارزار سراسری «نه به اعدام» در دهها شهر ایران در حالی برگزار شد که حکومت در سرکوب آن ناکام ماند و جامعه افق تازهای از مقاومت را تجربه میکند
کانون حقوق بشر ایران، سهشنبه ۲۵ شهریورماه ۱۴۰۴، کارزار «سهشنبههای نه به اعدام» در ایران به نقطه عطفی در جنبشهای اجتماعی و سیاسی علیه مجازات مرگ تبدیل شده است. روز سهشنبه ۲۵ شهریور ۱۴۰۴، این کارزار وارد هشتاد و ششمین هفته متوالی شد و نشان داد که صدای مخالفت با اعدام، فراتر از یک شعار مقطعی است. مردم در شهرهای مختلف، با وجود فشارهای امنیتی و تهدیدهای پیدرپی، بار دیگر خیابانها را به صحنه اعتراض علیه سیاست مرگ بدل کردند.
گستردگی تجمعات در شهرهای مختلف
از شمال تا جنوب، شرق تا غرب، شهرهای ایران شاهد حضور شهروندانی بودند که با شعار «نه به اعدام» مخالفت خود را با ادامه سیاستهای قضایی و امنیتی اعلام کردند. تجمعات در شهرهایی همچون بجنورد، شیراز، مرند، لنگرود، لاهیجان، کرمانشاه، کرمان، سمنان، رشت، تبریز، اصفهان، آستارا و تهران برگزار شد.
معترضان با در دست داشتن تصاویر زندانیان سیاسی محکوم به اعدام، و سر دادن شعارهایی چون «نه به اعدام»، «زندانی سیاسی آزاد باید گردد»، «لغو فوری حکم اعدام» و «اعدام و تبعید دیگر اثر ندارد» فضای شهرها را تحت تأثیر قرار دادند. این شعارها نشان میدهد که موضوع اعدام دیگر صرفاً یک تصمیم قضایی نیست، بلکه به مسئلهای سیاسی و اجتماعی تبدیل شده که مشروعیت کل حاکمیت را به چالش کشیده است.
شعارهای معترضان شرکت کننده در کارزار «سهشنبههای نه به اعدام» در زیر آمده است:
نه به اعدامزندانی سیاسی آزاد باید گردد
قسم به خون یاران ایستادهایم تا پایان
صدور حکم اعدام پژمان توبرهریزی را محکوم میکنیم
نه به احکام قرون وسطایی اعدام
لغو فوری حکم اعدام
اعدام و تبعید دیگر اثر ندارد
درود بر زندانی مقاوم
نقش خانوادهها در کارزاراز نخستین روزهای شکلگیری این حرکت، خانوادههای زندانیان سیاسی و محکومان به اعدام نقشی محوری داشتهاند. آنان با حضور مستمر در تجمعات و به دست گرفتن تصاویر عزیزانشان، بعد انسانی و عاطفی ویژهای به این کارزار بخشیدهاند.
بهویژه مادران زندانیان، با ایستادگی در برابر فشارها و تهدیدهای مکرر، به نمادی از مقاومت تبدیل شدهاند. آنان بارها اعلام کردهاند که هیچ تهدیدی نمیتواند آنان را به سکوت وادارد. این حضور نهتنها جامعه ایران، بلکه افکار عمومی جهانی را نیز تحت تأثیر قرار داده و صدای معترضان را فراتر از مرزهای کشور رسانده است.
تأثیر اجتماعی و سیاسی کارزار «نه به اعدام»کارزار «سهشنبههای نه به اعدام» از یک حرکت محدود اعتراضی فراتر رفته و اکنون به جنبشی ملی تبدیل شده است. تأثیر اجتماعی آن در ایجاد همبستگی میان اقشار مختلف جامعه مشهود است. کارگران، دانشجویان، زنان، اقلیتهای قومی و مذهبی و خانوادههای قربانیان، همگی در یک نقطه مشترک گرد آمدهاند: مخالفت با صدور حکم اعدام.
از منظر سیاسی، این کارزار توانسته شکاف میان مردم و حاکمیت را آشکارتر کند. در حالی که دستگاههای امنیتی تلاش کردهاند تجمعات را متوقف کنند، استمرار آن در ۸۶ هفته گذشته نشان میدهد که این حرکت به بخشی از حافظه جمعی جامعه ایران تبدیل شده است. بسیاری از تحلیلگران، ناکامی حکومت در سرکوب این حرکت را نشانهای از تغییر توازن قوا میان مردم و حاکمیت میدانند.
سیاست اعدام در ایران مصداق نقض حقوق بشرطبق اسناد بینالمللی، سیاست اعدام در ایران مصداق بارز نقض حقوق بشر است:
ماده ۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر: «حق زندگی، آزادی و امنیت فردی.» اجرای گسترده احکام اعدام نقض آشکار این حق است.
ماده ۵: «هیچکس نباید تحت شکنجه یا رفتار غیرانسانی قرار گیرد.» صدور و اجرای اعدام، بهویژه برای زندانیان سیاسی، نقض این ماده است.
ماده ۱۹: «حق آزادی بیان.» تهدید و احضار خانوادهها و جلوگیری از اعتراضات مسالمتآمیز، مغایر با این ماده است.
ماده ۲۰: «حق آزادی تجمعات مسالمتآمیز.» برخورد خشونتآمیز با تجمعات سهشنبهها نمونهای روشن از نقض این حق است.
سازمانهای حقوق بشری بارها تأکید کردهاند که ایران از جمله کشورهایی است که بیشترین میزان اعدام نسبت به جمعیت را دارد و خواستار توقف فوری این روند شدهاند.
حکومت و ناکامی در سرکوب
علیرغم تمام تلاشهای نهادهای امنیتی، حکومت در سرکوب کارزار «نه به اعدام» ناکام مانده است. تهدید خانوادهها، قطع اینترنت در روزهای سهشنبه و بازداشتهای گسترده نتوانسته مانع استمرار این حرکت شود. حضور مداوم مردم در شهرهای مختلف و بازتاب گسترده آن در رسانههای بینالمللی، نشان داده است که ابزارهای سنتی سرکوب دیگر کارایی پیشین را ندارند.
چشمانداز روشن کارزارتحلیلگران معتقدند که کارزار «سهشنبههای نه به اعدام» چشمانداز روشنی برای آینده دارد. این حرکت نهتنها توانسته سیاست اعدام را به چالش بکشد، بلکه ظرفیت ایجاد تغییرات عمیقتری در ساختار سیاسی و اجتماعی کشور دارد. همبستگی ملی ایجادشده پیرامون این شعار، میتواند زمینهساز شکلگیری دیگر مطالبات دموکراتیک شود.
از سوی دیگر، تداوم این کارزار امید تازهای را در جامعه تزریق کرده است. بسیاری از شهروندان بر این باورند که «نه به اعدام» تنها یک شعار نیست، بلکه نقطه شروعی برای تغییرات بنیادین در مسیر آزادی، عدالت و کرامت انسانی است.
کارزار سراسری «سهشنبههای نه به اعدام» با ورود به هشتاد و ششمین هفته خود نشان داد که صدای مردم ایران در مخالفت با مجازات مرگ خاموششدنی نیست. این حرکت اجتماعی و سیاسی، علاوه بر برجستهسازی نقض حقوق بشر، توانسته نوعی همبستگی ملی ایجاد کند که حکومت از سرکوب آن عاجز مانده است. چشمانداز این کارزار، نهتنها روشن، بلکه الهامبخش ادامه اعتراضات در ایران خواهد بود.
کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / ایکس / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر