۵ مهر, ۱۴۰۴دسته‌بندی گزارش ویژه
اعدام در ایران همواره به‌عنوان یکی از بالاترین نرخ‌ها در سطح جهانی ثبت شده است. اما آمار شهریورماه ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که حکومت در مسیر تشدید این سیاست حرکت کرده است
آمار تکان‌دهنده اعدام‌ها در شهریورماه
کانون حقوق بشر ایران، شنبه ۵مهرماه ۱۴۰۴ – در حالی که حکومت ایران طی سال‌های اخیر به‌شدت به ابزار اعدام برای کنترل جامعه متوسل شده است، آمارهای مربوط به شهریور ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که این روند نه‌تنها متوقف نشده بلکه با شتابی نگران‌کننده افزایش یافته است. بر اساس گزارش‌های منتشرشده، تنها در یک ماه گذشته دست‌کم ۱۹۰ زندانی در زندان‌های مختلف ایران اعدام شده‌اند؛ رقمی که نسبت به مدت مشابه سال گذشته جهش چشمگیری داشته و به خونبارترین ماه در ۳۶ سال گذشته، پس از کشتار جمعی زندانیان سیاسی در سال ۶۷، تبدیل شده است.
بررسی آماری اعدام‌ها
از میان این ۱۹۰ اعدام، هفت زندانی زن و ۱۷ شهروند بلوچ بوده‌اند. جزئیات نشان می‌دهد که ۱۰۲ نفر (۵۴٪) به اتهام‌های مرتبط با مواد مخدر، ۸۱ نفر (۴۲/۵٪) به اتهام قتل، یک زندانی به اتهام جاسوسی (بابک شهبازی) و یک زندانی سیاسی به نام مهران بهرامیان به دار آویخته شده‌اند.
روند اعدام‌ها به‌ویژه در بازه‌های فشرده زمانی صورت گرفته؛ به‌گونه‌ای که در ۲۳ روز متوالی، به‌طور میانگین روزانه ۷ تا ۸ نفر اعدام شدند. بالاترین تعداد در یک روز مربوط به ۲۶ شهریور بوده که ۲۲ زندانی در همان روز اعدام شدند.
زندان‌های قزلحصار کرج، عادل‌آباد شیراز و دستگرد اصفهان بیشترین سهم از اجرای احکام اعدام را داشته‌اند.
زندانی سیاسی مهران بهرامیان متولد ۱۳۷۲، بود که در جریان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، توسط ماموران امنیتی به همراه برادرش فاضل بهرامیان و چندین تن از جوانان معترض سمیرم بازداشت شده بود. او در دادگاه انقلاب به اتهام قتل یک مامور امنیتی به اعدام محکوم شد.
روز پنجم بهمن ماه ۱۴۰۱، دادگاه تجدیدنظر سمیرم حکم اعدام فاضل و مهران بهرامیان را که پیش از این به اتهام «محاربه و اقدام علیه امنیت ملی» به اعدام محکوم شده بودند، تأیید کرد.
فاضل و مهران بهرامیان، هر دو از جوانان فعال و معترض سمیرم، در دی‌ماه ۱۴۰۱ توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند. بر اساس شهادت نزدیکان، آنان پس از دستگیری ابتدا به سلول‌های انفرادی بازداشتگاه اداره اطلاعات سپاه اصفهان در دولت‌آباد منتقل شده و تحت بازجویی‌های سنگین قرار گرفتند. سپس برای ادامه بازداشت به زندان دستگرد اصفهان و بخش موسوم به «الف طا» منتقل شدند. حکم اعدام وی پس از تایید در دیوان عالی در بامداد شنبه ۱۵ شهریورماه ۱۴۰۴ در زندان دستگرد اعدام شد.
اسامی زنان زندانی اعدام شده عبارتند از:
ملیحه حقی به اتهام قتل در زندان مرکزی تبریز
میترا یاسینی به اتهام قتل در زندان عاد‌آباد شیراز
بانو مقدم به اتهام قتل در زندان ابهر
گوهر طاهری اقدم به اتهام قتل در زندان مرکزی زنجان
حدیقه آبادی به اتهام مرتبط با مواد مخدر در زندان مرکزی قزوین
زهرا فتوحی به اتهام قتل در زندان مرکزی تبریز
یک زن به اتهام قتل در زندان سبزوار
از محرومیت تا بیماری، قرنطینه زندان گنبدکاووس قتلگاه کرامت انسانی
افزایش نگران‌کننده آمار اعـدام‌ها در ایران
اعـدام در ایران همواره به‌عنوان یکی از بالاترین نرخ‌ها در سطح جهانی ثبت شده است. اما آمار شهریورماه ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که حکومت در مسیر تشدید این سیاست حرکت کرده است. اعـدام‌های گسترده، بدون اطلاع‌رسانی شفاف و در بسیاری موارد بدون طی روند دادرسی عادلانه، حکایت از استفاده ابزاری حکومت از این مجازات دارد. ناظران حقوق بشری می‌گویند که این موج جدید نشان‌دهنده تلاش سیستماتیک برای ایجاد فضای رعب و وحشت در جامعه است؛ به‌ویژه در مقاطعی که بحران‌های سیاسی و اقتصادی اوج می‌گیرند.
بسیاری از تحلیلگران تأکید دارند که تمرکز شدید بر اعـدام‌های مرتبط با مواد مخدر و قتل، نشانه‌ای از اولویت امنیتی حکومت است، در حالی که ریشه‌های اصلی بزهکاری و جرم در فقر، تبعیض و بحران‌های اجتماعی است. به‌جای پرداختن به این ریشه‌ها، حکومت ساده‌ترین و خشن‌ترین ابزار یعنی طناب دار را به کار می‌گیرد.
موج حمایت از کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام» در ایران و تلاش حکومت برای سرکوب صدای معترضان
اعـدام در ایران نه صرفاً یک حکم قضایی بلکه یک سیاست حکومتی است. گزارش‌ها از زندان‌های مختلف نشان می‌دهد که بسیاری از این اعـدام‌ها به صورت مخفیانه و در نیمه‌شب اجرا می‌شوند؛ روشی که آشکارا برای ایجاد وحشت در میان دیگر زندانیان طراحی شده است.
حکومت در واقع از اعـدام به‌عنوان یک اهرم سرکوب سیاسی و اجتماعی استفاده می‌کند. زندانیان سیاسی، و حتی معترضان خیابانی همواره با تهدید حکم اعـدام مواجه هستند. اعـدام مهران بهرامیان در همین ماه، نمونه بارزی است که نشان می‌دهد چگونه حکومت حتی در مواردی که اتهام‌ها مبهم یا فاقد شواهد کافی است، به شدیدترین مجازات متوسل می‌شود.
اعـدام‌های گسترده در شهریورماه مصداق‌های آشکاری از نقض حقوق بشر و بی‌اعتنایی به تعهدات بین‌المللی ایران است:
حق حیات (ماده ۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر): اعـدام‌ها به‌طور مستقیم این حق بنیادین را سلب می‌کند.
ممنوعیت شکنجه و رفتارهای غیرانسانی (ماده ۵): بسیاری از زندانیان پیش از اعـدام تحت شکنجه‌های جسمی و روانی قرار می‌گیرند.
حق دادرسی عادلانه (ماده ۱۰): بسیاری از احکام اعـدام در دادگاه‌های انقلاب، بدون دسترسی به وکیل مستقل یا روند قضایی شفاف صادر می‌شود.
حق برابری در برابر قانون (ماده ۷): تبعیض علیه اقلیت‌ها، به‌ویژه بلوچ‌ها و عرب‌ها، در روند صدور و اجرای احکام اعـدام به‌وضوح دیده می‌شود.
شکست حکومت در استفاده از اعـدام برای سرکوب
با وجود افزایش بی‌سابقه آمار اعـدام‌ها، شواهد نشان می‌دهد که این سیاست نتوانسته به هدف اصلی حکومت یعنی مهار نارضایتی اجتماعی دست یابد. برعکس، موج‌های گسترده اعـدام موجب افزایش اعتراضات داخلی و فشارهای بین‌المللی شده است. خانواده‌های زندانیان اعـدام‌شده بارها تجمعات اعتراضی برگزار کرده‌اند و سازمان‌های حقوق بشری جهان نیز بار دیگر ایران را در صدر ناقضان حقوق بشر معرفی کرده‌اند.
در واقع، استفاده مکرر از اعـدام به جای حل ریشه‌ای مشکلات اجتماعی و اقتصادی، تنها به افزایش شکاف میان حکومت و مردم منجر شده است. آستانه صبر جامعه به نقطه انفجار نزدیک شده و کارشناسان هشدار می‌دهند که این سیاست نه‌تنها مشروعیت حکومت را تضعیف می‌کند بلکه به‌زودی می‌تواند به موج جدیدی از اعتراضات گسترده منجر شود.
کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / ایکس / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک
.jpg)
.jpg)
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر