۳۱ شهریور, ۱۴۰۴دستهبندی حقوق بشر
فشارهای مضاعف در زندان لاکان رشت پس از انتصاب رئیس جدید؛ بحران بهداشت، ازدحام و اعدامهای شبانه
کانون حقوق بشر ایران، دوشنبه ۳۱ شهریورماه ۱۴۰۴ – زندان لاکان رشت که سالهاست به عنوان یکی از مخوفترین و بدنامترین زندانهای ایران شناخته میشود، این روزها با شرایطی به مراتب وخیمتر از گذشته مواجه است. منابع داخلی گزارش میدهند که از زمان انتصاب سعید قلیپور به عنوان رئیس جدید زندان، فشارها بر زندانیان افزایش چشمگیری یافته است؛ از تشدید کنترلها و محرومیتها گرفته تا گسترش فضای رعب و وحشت از طریق اعدامهای شبانه و سازمانیافته.
یکی از تکاندهندهترین گزارشها از زندان لاکان رشت به اعدامهای شبانه مربوط میشود. در این زندان دستکم ۱۰۰ زندانی محکوم به اعدام نگهداری میشوند و بیشتر این احکام به صورت مخفیانه و نیمهشب اجرا میشود. زندانیان بارها گفتهاند که نیمههای شب مأموران وارد بند میشوند، فرد محکوم را بدون اطلاع قبلی از خواب بیدار کرده و به سمت چوبه دار میبرند. این شیوه نهتنها یک نقض آشکار حقوق انسانی است بلکه عمداً برای ایجاد رعب و وحشت در میان زندانیان دیگر طراحی شده است.
یکی از نمونههای اخیر مربوط به محسن یارمحمدی، زندانی ۴۴ ساله اهل تهران است که نیمهشب ناگهان برای اجرای حکم فراخوانده شد. همبندیهای او پس از این واقعه دچار شوک شدید روحی شدند و بسیاری هفتهها از بیخوابی و اضطراب رنج بردند. به گفته منابع مطلع، خانواده محکومان نیز اغلب از اجرای حکم مطلع نمیشوند و تنها پس از اعدام از طریق تماس کوتاه مسئولان زندان خبردار میگردند. فعالان حقوق بشر معتقدند این روند نشان میدهد که هدف از اجرای شبانه اعدامها نه اجرای عدالت بلکه استفاده ابزاری از مرگ برای ایجاد ترس در زندانیان است. چنین روشی عملاً مصداق بارز اعدامهای سازمانیافته و غیرانسانی است که بر خلاف تمامی استانداردهای بینالمللی انجام میشود.
یکی از نمونههای اخیر مربوط به محسن یارمحمدی، زندانی ۴۴ ساله اهل تهران است که نیمهشب ناگهان برای اجرای حکم فراخوانده شد. همبندیهای او پس از این واقعه دچار شوک شدید روحی شدند و بسیاری هفتهها از بیخوابی و اضطراب رنج بردند. به گفته منابع مطلع، خانواده محکومان نیز اغلب از اجرای حکم مطلع نمیشوند و تنها پس از اعدام از طریق تماس کوتاه مسئولان زندان خبردار میگردند. فعالان حقوق بشر معتقدند این روند نشان میدهد که هدف از اجرای شبانه اعدامها نه اجرای عدالت بلکه استفاده ابزاری از مرگ برای ایجاد ترس در زندانیان است. چنین روشی عملاً مصداق بارز اعدامهای سازمانیافته و غیرانسانی است که بر خلاف تمامی استانداردهای بینالمللی انجام میشود.
ازدحام و کفخوابی؛ تراکم مرگبار در لاکان
ازدحام جمعیت در زندان لاکان رشت یکی از بحرانیترین معضلات این زندان است. هر بند این زندان تنها برای ۷۰ تا ۸۰ زندانی طراحی شده، اما در عمل بیش از ۱۵۰ نفر در همان فضای محدود نگهداری میشوند. این تراکم باعث شده بسیاری از زندانیان به اصطلاح «کفخواب» شوند؛ یعنی مجبورند شبها روی زمین سرد و سیمانی بخوابند، آن هم بدون داشتن زیرانداز یا پتوهای مناسب. برخی زندانیان ماهها یا حتی سالها در چنین شرایطی زندگی میکنند و بدنشان به دلیل تماس مداوم با زمین دچار بیماریهای مفصلی و مشکلات پوستی میشود.
فضای تنگ و نبود تهویه کافی نیز موجب شیوع بیماریهای تنفسی از جمله سل و عفونتهای ریوی شده است. زندانیان گزارش دادهاند که در برخی بندها حتی برای نفس کشیدن فضای کافی وجود ندارد و شبها اکسیژن به شدت کم میشود. ازدحام بیش از حد همچنین به افزایش خشونت میان زندانیان منجر شده است، زیرا فشار روانی ناشی از نبود حریم شخصی و استراحت کافی، زمینهساز درگیریهای لفظی و فیزیکی میشود. منابع حقوق بشری تأکید میکنند که این وضعیت نهتنها ناقض استانداردهای بینالمللی زندانهاست، بلکه مصداق روشن شکنجه جمعی به شمار میرود.
فضای تنگ و نبود تهویه کافی نیز موجب شیوع بیماریهای تنفسی از جمله سل و عفونتهای ریوی شده است. زندانیان گزارش دادهاند که در برخی بندها حتی برای نفس کشیدن فضای کافی وجود ندارد و شبها اکسیژن به شدت کم میشود. ازدحام بیش از حد همچنین به افزایش خشونت میان زندانیان منجر شده است، زیرا فشار روانی ناشی از نبود حریم شخصی و استراحت کافی، زمینهساز درگیریهای لفظی و فیزیکی میشود. منابع حقوق بشری تأکید میکنند که این وضعیت نهتنها ناقض استانداردهای بینالمللی زندانهاست، بلکه مصداق روشن شکنجه جمعی به شمار میرود.
هزینههای سرسامآور بر دوش زندانیان
در زندان لاکان رشت، تقریباً همه هزینههای زندگی بر دوش زندانیان است و این موضوع فشار مضاعفی بر آنان و خانوادههایشان تحمیل میکند. به جز آب و برق، زندانیان مجبورند همه نیازهای روزمره خود را از فروشگاه داخلی زندان تهیه کنند؛ فروشگاهی که به خاطر قیمتهای چند برابر و کیفیت پایین کالاها، همواره مورد اعتراض زندانیان بوده است. برای نمونه، یک بسته کوچک صابون یا شامپو در این فروشگاه چندین برابر بازار بیرون فروخته میشود. همین موضوع باعث شده خانوادههای زندانیان فقیر که امکان تأمین مالی ندارند، در تنگنای شدید قرار بگیرند.
زندانیانی که پول ندارند، برای رفع نیازهای اولیه خود مجبور به کارهای تحقیرآمیز میشوند؛ از شستن لباس و نظافت بندها برای زندانیان متمول گرفته تا انجام خدمات شخصی برای مأموران زندان. این وضعیت شکلی از استثمار درون زندان را ایجاد کرده است. همچنین گزارشها حاکی از آن است که بخشی از سود کلان فروشگاه زندان به حساب مقامات و رئیس زندان واریز میشود. در نتیجه، مسئولان هیچ انگیزهای برای اصلاح این ساختار فسادآلود ندارند. این رویه در عمل زندان را به یک بنگاه تجاری سودآور برای مدیران آن تبدیل کرده است، در حالی که زندانیان باید بهای سنگین آن را با جان و کرامت خود بپردازند.
بهداشت بحرانی و غذای غیرقابل مصرف
وضعیت بهداشتی در زندان لاکان رشت به شدت اسفبار است. کمبود مواد شوینده و ضدعفونیکننده باعث شده که بندها بوی تعفن بگیرند و کف زمینها پوشیده از لکهها و آلودگیهای دائمی باشد. دسترسی به آب گرم محدود است و زندانیان برای حمام رفتن باید ساعتها در صف بایستند. در نتیجه، بسیاری تنها هفتهای یک بار یا حتی کمتر امکان استحمام دارند. به دلیل نبود نظافت مستمر، ساس، شپش و انواع حشرات موذی در سلولها تکثیر شده و باعث بیماریهای پوستی و آلرژیک میشود.
تغذیه زندانیان نیز وضعیتی مشابه دارد. سهمیه غذایی روزانه نهتنها از نظر کیفیت بلکه از نظر کمیت هم بهشدت ناکافی است. برای نمونه، در برخی وعدهها تنها یک مرغ برای ۲۰ نفر پخته و بین آنان تقسیم میشود؛ غذایی که حتی در ظاهر غیرقابل مصرف است. کمبود پروتئین و ویتامینها موجب ضعف شدید جسمانی، ریزش مو و بیحالی در زندانیان شده است. همچنین امکانات پزشکی بهشدت محدود است. داروهای ساده مانند آنتیبیوتیک یا مسکنهای معمولی در اختیار زندانیان قرار نمیگیرد و اعزام بیماران به بیمارستان بیرون تنها در موارد بسیار بحرانی انجام میشود. این شرایط، زندان لاکان رشت را به محیطی ناسالم و تهدیدکننده برای حیات زندانیان بدل کرده است.
فشار مضاعف بر زندانیان سیاسی
زندان لاکان رشت نه تنها برای زندانیان عادی که برای زندانیان سیاسی به یک کابوس تمامعیار تبدیل شده است. دستکم ۲۶ زندانی سیاسی در این زندان محبوس هستند و چهار نفر از آنان با احکام سنگین اعدام روبهرو هستند؛ از جمله منوچهر فلاح، امین فرحآور، شریفه محمدی و یعقوب درخشان. اتهاماتی چون «بغی»، «همکاری با دولت متخاصم» و «توهین به مقدسات» علیه آنان مطرح شده است؛ اتهاماتی که به گفته خانوادهها و فعالان حقوق بشری، هیچگونه مستندات معتبری ندارد و صرفاً به دلیل فعالیتهای مدنی، سیاسی یا عقیدتی آنان مطرح شده است.
این زندانیان در شرایطی به سر میبرند که از ابتداییترین حقوق انسانی و قانونی محروماند. حق دسترسی به وکیل مستقل اغلب از آنان سلب شده و جلسات دادگاه در فضایی غیرعلنی و با فشارهای سنگین امنیتی برگزار میشود. حتی در مواردی گزارش شده که زندانیان برای اعترافگیری اجباری تحت شکنجههای جسمی و روانی قرار گرفتهاند. فشارهای مضاعف شامل محرومیت از مرخصی، عدم دسترسی به امکانات درمانی و تهدید مداوم به انتقال به بندهای خطرناک یا انفرادی است.
به گفته منابع داخلی زندان، مدیریت لاکان رشت بهویژه پس از روی کار آمدن سعید قلیپور، سیاست سختگیرانهتری نسبت به زندانیان سیاسی در پیش گرفته است. آنان بیش از دیگر زندانیان تحت کنترل شدید هستند و کوچکترین اعتراض یا مطالبهگریشان با واکنشهای سنگین مانند قطع ملاقات، محدودیت تماس تلفنی یا حبس در انفرادی مواجه میشود. این وضعیت نشان میدهد که هدف اصلی مسئولان زندان، درهم شکستن روحیه زندانیان سیاسی و حذف صدای اعتراض آنان است؛ اقدامی که مصداق بارز نقض حقوق بشر و نقض تعهدات بینالمللی ایران محسوب میشود.
زندان لاکان رشت نه تنها برای زندانیان عادی که برای زندانیان سیاسی به یک کابوس تمامعیار تبدیل شده است. دستکم ۲۶ زندانی سیاسی در این زندان محبوس هستند و چهار نفر از آنان با احکام سنگین اعدام روبهرو هستند؛ از جمله منوچهر فلاح، امین فرحآور، شریفه محمدی و یعقوب درخشان. اتهاماتی چون «بغی»، «همکاری با دولت متخاصم» و «توهین به مقدسات» علیه آنان مطرح شده است؛ اتهاماتی که به گفته خانوادهها و فعالان حقوق بشری، هیچگونه مستندات معتبری ندارد و صرفاً به دلیل فعالیتهای مدنی، سیاسی یا عقیدتی آنان مطرح شده است.
این زندانیان در شرایطی به سر میبرند که از ابتداییترین حقوق انسانی و قانونی محروماند. حق دسترسی به وکیل مستقل اغلب از آنان سلب شده و جلسات دادگاه در فضایی غیرعلنی و با فشارهای سنگین امنیتی برگزار میشود. حتی در مواردی گزارش شده که زندانیان برای اعترافگیری اجباری تحت شکنجههای جسمی و روانی قرار گرفتهاند. فشارهای مضاعف شامل محرومیت از مرخصی، عدم دسترسی به امکانات درمانی و تهدید مداوم به انتقال به بندهای خطرناک یا انفرادی است.
به گفته منابع داخلی زندان، مدیریت لاکان رشت بهویژه پس از روی کار آمدن سعید قلیپور، سیاست سختگیرانهتری نسبت به زندانیان سیاسی در پیش گرفته است. آنان بیش از دیگر زندانیان تحت کنترل شدید هستند و کوچکترین اعتراض یا مطالبهگریشان با واکنشهای سنگین مانند قطع ملاقات، محدودیت تماس تلفنی یا حبس در انفرادی مواجه میشود. این وضعیت نشان میدهد که هدف اصلی مسئولان زندان، درهم شکستن روحیه زندانیان سیاسی و حذف صدای اعتراض آنان است؛ اقدامی که مصداق بارز نقض حقوق بشر و نقض تعهدات بینالمللی ایران محسوب میشود.
حمله با چاقو به حمزه درویش در زندان لاکان رشت؛ نگرانی از «قتل سازمانیافته»
بند قرنطینه زندان قرچک؛ یا آخر دنیا، بازتاب فشارها، کمبودها و نقض حقوق زندانیان
نقض حقوق بشر در زندان لاکان رشت
شرایط حاکم بر زندان لاکان رشت نمونه بارزی از نقض سیستماتیک حقوق بشر است.
ماده ۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر: منع شکنجه و رفتار غیرانسانی، با کفخوابی، غذای ناسالم و نبود امکانات درمانی بهطور آشکار نقض میشود.
ماده ۱۰ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی: حق برخورداری از رفتار انسانی و احترام به کرامت ذاتی زندانیان رعایت نمیشود.
ماده ۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر: حق زندگی، آزادی و امنیت اشخاص با اعدامهای مخفیانه و شبانه نقض شده است.
فعالان حقوق بشر تأکید میکنند که هدف از این روند، نه اجرای عدالت بلکه اعمال فشار روانی و حذف تدریجی زندانیان سیاسی و عقیدتی است.
درخواستهای فعالان حقوق بشر
با توجه به گزارشهای تکاندهنده، نهادهای حقوق بشری خواستار اقدامات فوری زیر هستند:
توقف فوری احکام اعدام در زندان لاکان رشت.
اعزام هیئتهای مستقل برای بازرسی از وضعیت این زندان.
الزام مقامات جمهوری اسلامی به رعایت حقوق زندانیان طبق استانداردهای بینالمللی.
زندان لاکان رشت امروز نمادی از بحران عدالت و سرکوب در ایران است. شرایط وخیم آن، بهویژه پس از روی کار آمدن سعید قلیپور، نشان میدهد که زندانیان در این مکان نهتنها از حق آزادی محروماند، بلکه جان و سلامتشان نیز در معرض تهدید جدی قرار دارد.
کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / ایکس / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک
















هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر