۲۳ شهریور, ۱۴۰۴دستهبندی گزارش ویژه
دادخواست ارائهشده علیه پرویز ثابتی شامل شهادت قربانیانی است که میگویند در دهه ۵۰ خورشیدی به دستور مستقیم او در بازداشتگاههای ساواک شکنجه شدهاند
کانون حقوق بشر ایران، یکشنبه ۲۳ شهریورماه ۱۴۰۴ – گاردین در گزارشی اختصاصی از آغاز روند محاکمه پرویز ثابتی، مقام ارشد ساواک دوران پهلوی، پرده برداشت؛ مردی که قربانیان او را مسئول شکنجههای سیستماتیک، اعترافات اجباری و سرکوب گسترده مخالفان میدانند.
پرویز ثابتی، چهره جنجالی ساواک و مسئول امنیت داخلی و شکنجه در حکومت پهلوی، پس از چهار دهه زندگی ناشناس در آمریکا، اکنون در دادگاه فدرال فلوریدا با شکایتی ۲۲۵ میلیون دلاری به اتهام شکنجه سیستماتیک مواجه است. روزنامه گاردین با انتشار گزارشی اختصاصی، جزئیات اقامت او در محله اعیاننشین فلوریدا و روایت تکاندهنده قربانیان شکنجه را افشا کرده است.
زندگی پنهان پرویز ثابتی در آمریکابه گزارش گاردین، پرویزثابتی و همسرش نسرین سالها با نامهای مستعار «پیتر» و «نانسی» در محله مرفه «ویندرمیر» اورلاندو زندگی کردهاند. آنان در عمارتی ساحلی به ارزش ۳.۶ میلیون دلار اقامت دارند و مالک دستکم هشت ملک دیگر در شهرستان اورنج فلوریدا هستند. ثابتی پس از خروج از ایران در سال ۱۹۷۸، بنا بر اسناد وزارت خارجه آمریکا، بیش از ۲۰ میلیون دلار دارایی را به آمریکا منتقل کرده و با آن شرکتی موفق در زمینه املاک و مستغلات تأسیس کرده است.
همسایگان این خانواده، آنها را زوجی آرام و بازنشسته میشناسند، در حالی که شاکیان میگویند زیر نظر مستقیم پرویز ثابتی، سالها در بازداشتگاههای ساواک قربانی شکنجههای وحشیانه شدهاند.
شکایت قربانیان و روایت شکنجههادادخواست ارائهشده علیه پرویز ثابتی شامل شهادت قربانیانی است که میگویند در دهه ۵۰ خورشیدی به دستور مستقیم او در بازداشتگاههای ساواک شکنجه شدهاند. روشهایی که در این دادخواست ذکر شده، شامل شوک الکتریکی، غرق مصنوعی، کشیدن ناخن، تجاوز و استفاده از صندلی برقی موسوم به «آپولو» است؛ وسیلهای مجهز به کلاه فلزی که فریاد قربانی را چند برابر میکرد و به گوش خودش بازمیگرداند.
قربانیان تأکید کردهاند که بسیاری از آنان تحت شکنجه مجبور به اعترافات دروغین شدند و سالها زندان را به دنبال آن تحمل کردند. برای آنها این محاکمه تنها یک اقدام حقوقی نیست، بلکه تلاشی است برای پایان دادن به دههها مصونیت از مجازات.
قاضی مرگ اهواز؛ امضای قاضی ادیبی مهر پای دهها پرونده خونین
زندان شیبان اهواز وخامت شرایط بهداشتی و درمانی؛ محرومیت حسین سحاگی از خدمات پزشکی
حکم دادگاه و آغاز روند محاکمهوکلای پرویز ثابتی تلاش کردند پرونده را به دلیل «مرور زمان» مختومه کنند، اما قاضی فدرال گرگوری پرسنل این درخواست را رد کرد. او اعلام کرد که روند محاکمه ادامه خواهد یافت و برای حفاظت از امنیت شاکیان، هویت آنان محفوظ خواهد ماند. انتظار میرود جلسات نخستین دادگاه اوایل سال آینده برگزار شود.
این حکم نشاندهنده عزم دستگاه قضایی آمریکا برای بررسی جدی اتهامات ثابتی است. با وجود انکارهای مکرر او در سالهای گذشته، حجم شهادتها و مستندات ارائهشده به دادگاه باعث شده که این پرونده توجه جهانیان را به خود جلب کند.
پیوندهای سیاسی و خانوادگی
پرویز ثابتی نهتنها در زمینه اقتصادی در آمریکا موفق شد، بلکه روابط سیاسی خود را نیز حفظ کرد. گفته میشود او طی این سالها ارتباط نزدیکی با رضا پهلوی، فرزند محمدرضا شاه، داشته و حتی در مقاطعی بهعنوان مشاور امنیتی او فعالیت کرده است.
فرزندان او نیز جایگاهی ممتاز در جامعه آمریکا یافتهاند. یکی از دخترانش استاد برجسته دانشگاه هاروارد است و همین مسئله تصویر ظاهری یک خانواده موفق و مرفه را در مقابل روایتهای تلخ قربانیان شکنجه قرار میدهد.
شکنجه و سرکوب در دوران ساواکساواک، سازمان اطلاعات و امنیت کشور، در دهههای ۴۰ و ۵۰ خورشیدی بهعنوان نماد سرکوب، شکنجه و نقض سیستماتیک حقوق بشر شناخته میشد. پرویز ثابتی، بهعنوان مدیرکل اداره امنیت داخلی ساواک، نقشی کلیدی در طراحی و اجرای سیاستهای سرکوب داشت.
روشهای خشن بازجویی، بازداشتهای خودسرانه، حذف مخالفان سیاسی و تحمیل اعترافات اجباری از جمله اقداماتی بود که نام ساواک را در تاریخ ایران بهعنوان نهادی مخوف ثبت کرده است. اکنون روایتهای قربانیان در دادگاه آمریکا، بار دیگر ابعاد تاریک آن دوران را زنده کرده است.
نقض فاحش حقوق بنیادین در دوران ساواکبر اساس شهادتها و مستندات ارائهشده، در دوران مدیریت پرویز ثابتی موارد زیر نقض شده است:
ماده ۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر: منع شکنجه و رفتار غیرانسانی. قربانیان گزارش دادهاند که به طور سیستماتیک تحت شکنجههای فیزیکی و روانی قرار گرفتهاند.
ماده ۹ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی: منع بازداشت خودسرانه. بسیاری از مخالفان بدون محاکمه عادلانه بازداشت و سالها در زندان نگهداری شدند.
ماده ۱۰ میثاق حقوق مدنی و سیاسی: حق برخورداری زندانیان از رفتار انسانی. استفاده از ابزارهایی مانند «آپولو» نمونه بارز نقض این اصل است.
ماده ۱۴ میثاق حقوق مدنی و سیاسی: حق دادرسی عادلانه. قربانیان زیر شکنجه مجبور به اعترافات دروغین شدند و محاکمهها فاقد مشروعیت حقوقی بودند.
واکنشها و پیامدها
به گفته وکلای شاکیان، این پرونده صرفاً مربوط به گذشته نیست. هدف، پایان دادن به چرخه مصونیت از مجازات و بازگرداندن کرامت انسانی به قربانیان است.
جمعیت عدالت و پاسخگویی ایران نیز در بیانیهای تأکید کرده است: «این پرونده باید پیام روشنی داشته باشد؛ همه قربانیان سزاوار عدالتاند و همه عاملان شکنجه و سرکوب باید پاسخگو شوند.»
این نهاد یادآور شده که ریشههای بسیاری از سیاستهای سرکوبگرانه جمهوری اسلامی، در همان روشهایی است که در دوران ساواک و تحت مدیریت ثابتی پیاده شد.
پرونده پرویز ثابتی، پس از بیش از چهار دهه زندگی مخفی در آمریکا، امروز به نمادی از تلاش برای عدالت تاریخی تبدیل شده است. محاکمه او یادآور این واقعیت است که نقض گسترده حقوق بشر، حتی پس از گذر سالها و تغییر حکومتها، بدون پاسخ نخواهد ماند.
گزارش گاردین نشان داد که قربانیان شکنجه در ایران پهلوی هنوز زخمهای خود را به دوش میکشند و اکنون در پی آناند که عدالت دیرهنگام اما ضروری را تجربه کنند. آینده ایران، همانطور که مدافعان حقوق بشر میگویند، نباید تکرار گذشته باشد؛ نه بازگشت به دوران ساواک و نه استمرار سرکوبهای امروز.
کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / ایکس / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر