۱۵ تیر, ۱۴۰۴دسته‌بندی گزارش ویژه
یکی از موارد دردناک در زندان لاکان رشت مربوط به پیرمردی است که صرفاً به‌دلیل ضمانت مالی، اکنون در زندان به سر می‌برد و به اجبار، توالت‌های زندان را تمیز می‌کند
کانون حقوق بشر ایران، یک‌شنبه ۱۵ تیرماه ۱۴۰۴ – در تازه‌ترین گزارش‌های میدانی، پرده از وضعیت تکان‌دهنده زندانیان رأی باز در زندان لاکان رشت برداشته شده است. زندانیانی که قرار بود به‌واسطه شرایط سبک‌تر رأی باز، قدمی در مسیر بازگشت به جامعه بردارند، اکنون در وضعیتی مشابه کار اجباری و بهره‌کشی پنهان زندگی می‌کنند؛ شرایطی که نه‌تنها با کرامت انسانی در تضاد است، بلکه مصداق بارز نقض حقوق بشر در زندان‌های دیکتاتوری حاکم محسوب می‌شود.
در نظام قضایی حکومت، «رأی باز» به‌عنوان راهکاری برای کاهش ازدحام زندان‌ها و تسهیل بازپروری اجتماعی زندانیان تعریف شده است. اما آنچه در زندان لاکان رشت در حال وقوع است، تصویری واژگون از این تعریف ارائه می‌دهد؛ زندانیان رأی باز نه‌تنها به‌سوی بازپروری پیش نمی‌روند، بلکه در فضایی تحقیرآمیز، بی‌حقوق و پرفشار، قربانی سیاست‌های بی‌رحمانه زندان‌بانان شده‌اند.
دستمزدهایی که پرداخت نمی‌شود
یکی از جدی‌ترین بحران‌ها در زندان لاکان رشت، عدم پرداخت حقوق زندانیان رأی باز است. این زندانیان، که به‌اجبار به انجام کارهای سخت و طاقت‌فرسا گمارده شده‌اند، ماه‌هاست که حتی حقوق ناچیز تعیین‌شده (حدود ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان در ماه) را نیز دریافت نکرده‌اند. به گفته یک منبع آگاه، «از سه ماه پیش تا امروز حتی یک ریال پرداخت نشده و هیچ مقام مسئولی پاسخگوی مطالبات زندانیان نیست.»
در شرایطی که حتی کارگران آزاد در ایران با مشکل معیشت مواجه‌اند، زندانیان رأی باز با عدم دریافت حقوق، بدون بیمه، بدون مرخصی و بدون هیچ حمایتی، در نظامی شبیه به برده‌داری مدرن قرار گرفته‌اند.
کارهای تحقیرآمیز و تهدیدهای پنهان در زندان لاکان رشت
بر اساس شهادت‌های به‌دست‌آمده، زندان‌بانان زندان لاکان رشت، زندانیان رأی باز را به انجام کارهایی سخت، خطرناک و تحقیرآمیز وادار می‌کنند؛ از جمله تمیز کردن چاه‌های فاضلاب، شخم‌زدن زمین با دست، تخلیه بار کامیون و تمیزکاری‌های بی‌وقفه.
اگر زندانی از انجام چنین وظایفی سرباز زند، با تهدید به انتقال به بندهای امنیتی و بسته‌تر مواجه می‌شود. به گفته یکی از زندانیان:
«کارهایی را به ما می‌دهند که هیچ ربطی به پرونده یا جرمی که مرتکب شده‌ایم ندارد. بعضی روزها از صبح تا غروب بدون استراحت کار می‌کنیم. حتی یک لیوان آب هم به ما نمی‌دهند.»
یکی از موارد دردناک در زندان لاکان رشت مربوط به پیرمردی است که صرفاً به‌دلیل ضمانت مالی، اکنون در زندان به سر می‌برد و به اجبار، توالت‌های زندان را تمیز می‌کند. در حالی‌که هیچ جرم مستقیمی مرتکب نشده، سال‌های پایانی عمر خود را در خفت و تحقیر می‌گذراند.
در مثالی دیگر، جوانی که دوران محکومیتش به پایان رسیده، به دلیل بدهی مالی ۸۰ میلیون تومانی، همچنان تحت رأی باز در حال کار اجباری با حقوق ۸۰۰ هزار تومانی است. یک زندانی دیگر که ۲۰۰ میلیون تومان بدهکار بود، به‌خاطر بهره‌های سنگین، بدهی‌اش اکنون از مرز یک میلیارد تومان عبور کرده و هیچ نهادی از جمله ستاد دیه، اقدامی در جهت کمک به او نکرده است.
دختر زندانی سیاسی رزگار بیگ زاده بابامیری: «پدرم بی‌گناه است، نگذارید او را اعدام کنند»
صادق خلخالی؛ قاضی که از صدور حکم اعدام لذت می‌برد
زندانیان رأی باز نه‌تنها از دریافت حقوق محرومند، بلکه مجبورند چند شب در هفته را داخل زندان لاکان رشت سپری کنند تا سهم غذایی و بودجه آن‌ها از دولت دریافت شود. با این حال، غذای مناسبی در اختیار آن‌ها قرار نمی‌گیرد و به گفته یک زندانی:
«بودجه‌ای که بابت ناهار و شام زندانیان از دولت گرفته می‌شود، به جیب مسئولان می‌رود. حتی یک بطری آب خنک هم در اختیارمان نمی‌گذارند.»
هرگونه اعتراض یا حتی زمزمه شکایت، با تهدید مستقیم به بازداشت مجدد، انتقال به بند انفرادی یا تعلیق رأی باز مواجه می‌شود. این رویکرد، زندانیان را به سکوت وادار کرده و آنان را در بن‌بستی روانی و اقتصادی قرار داده است.
قطع برق به‌عنوان ابزار فشار
گزارش‌های محلی حاکی از آن است که پس از پایان جنگ ۱۲ روزه، قطع برق در زندان لاکان رشت به‌صورت هدفمند افزایش یافته و اکنون روزانه تا سه ساعت ادامه دارد. این مسئله در گرمای تابستان، به ابزاری دیگر برای تنبیه و آزار زندانیان تبدیل شده است.
کار اجباری بدون مزد، نقض ماده ۴ اعلامیه جهانی حقوق بشر
زندانیان رأی باز به انجام کارهای سخت بدنی و طاقت‌فرسا مانند شخم زدن، تخلیه بار و تمیزکاری فاضلاب وادار می‌شوند بدون آنکه حقوقشان پرداخت شود. این مصداق برده‌داری مدرن است و نقض ماده ۴ اعلامیه جهانی حقوق بشر است که کار اجباری را ممنوع می‌داند.
عدم پرداخت حقوق و بهره‌کشی مالی
زندانیان نه‌تنها دستمزد ناچیزی (۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان) دریافت می‌کنند، بلکه همان نیز ماه‌هاست پرداخت نمی‌شود. این امر باعث وابستگی شدید مالی و ادامه حبس غیرضروری می‌شود.
تحقیر و برخورد غیرانسانی، نقض ماده ۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر
زندان‌بانان زندانیان را به انجام کارهای توهین‌آمیز مانند شستن توالت و فاضلاب وادار کرده و در صورت نافرمانی، تهدید به انتقال به بندهای بسته‌تر می‌شوند. این رفتار مصداق شکنجه روحی و تحقیر است (نقض ماده ۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر).
سوءاستفاده از سازوکار رأی باز
سیستم رأی باز، که قرار است بازپروری و کاهش فشار زندان باشد، عملاً به ابزاری برای بهره‌کشی تبدیل شده و باعث تداوم حبس در شکل پنهان می‌شود. این با اصل آزادی مشروط و کرامت انسانی در تضاد است.
تهدید و سرکوب حق اعتراض، نقض ماده ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر
زندانیانی که قصد شکایت یا اعتراض دارند، با تهدید به لغو رأی باز یا انتقال به بندهای امنیتی مواجه می‌شوند. این مسئله حق آزادی بیان و شکایت را نقض می‌کند (نقض ماده ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر).
نبود دسترسی به آب، غذا و خدمات اولیه، نقض ماده ۲۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر
بودجه‌ای که باید صرف غذای زندانیان شود، توسط مسئولان اختلاس می‌شود و زندانیان حتی از آب آشامیدنی محرومند. این نقض آشکار ماده ۲۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر در خصوص حق دسترسی به سطح زندگی مناسب است.
عدم حمایت نهادهای مسئول (مثل ستاد دیه)
زندانیان مالی بدون جرم کیفری، به‌دلیل بدهی‌های سنگین یا عدم پرداخت وثیقه در زندان مانده‌اند و هیچ حمایت مؤثری از سوی ستاد دیه یا دستگاه قضایی صورت نمی‌گیرد. این نقض اصل انصاف در رسیدگی قضایی است.
فشار روانی و بی‌ثباتی روحی مستمر، نقض ماده ۳ کنوانسیون منع شکنجه
کار مداوم، نبود خواب و استراحت کافی، تهدیدهای مکرر و ابهام در وضعیت حقوقی باعث فرسودگی روانی زندانیان شده است؛ این برخلاف ماده ۳ کنوانسیون منع شکنجه است که بر منع رفتارهای بی‌رحمانه و غیرانسانی تأکید دارد.
قطع عامدانه برق پس از آتش‌بس
قطعی مکرر برق در شرایط طاقت‌فرسای تابستان، پس از پایان جنگ
کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / ایکس / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک
.jpg)
.jpg)
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر