۲۲ تیر, ۱۴۰۴دسته‌بندی حقوق بشر
حبس انفرادی، ممنوعیت تماس آزاد و نبود امکانات ابتدایی برای هاشم خواستار از شناخته‌شده‌ترین زندانیان سیاسی در زندان وکیلآباد مشهد
کانون حقوق بشر ایران، یک‌شنبه ۲۲ تیرماه ۱۴۰۴ – گزارش‌ها از زندان وکیلآباد مشهد حاکی از فشار و محدودیت‌های مضاعف بر هاشم خواستار، فعال صنفی معلمان، نویسنده و زندانی سیاسی سرشناس است.
هاشم خواستار، که سابقه‌ای طولانی در دفاع از حقوق فرهنگیان، اعتراض به سرکوب‌ها و پیگیری مطالبات صنفی دارد، در بند موسوم به ۱/۶ زندان وکیلآباد، تحت تدابیر شدید امنیتی و در شرایطی به سر می‌برد که به‌وضوح مصداق شکنجه روانی و نقض ابتدایی‌ترین حقوق یک زندانی است.
در بند ۱/۶ که محل نگهداری زندانیان سیاسی در زندان وکیلآباد است، تنها حدود ۱۵ زندانی در اتاق‌هایی کوچک با ابعاد ۳ در ۴ متر نگهداری می‌شوند. این بند عملاً شرایط ایزوله‌ای دارد و زندانیان روزانه تنها نیم ساعت در صبح و نیم ساعت در عصر اجازه هواخوری دارند. این زمان محدود، تنها فرصت آن‌ها برای استفاده از تلفن و ارتباط با خانواده نیز هست.
در مورد هاشم خواستار، وضعیت حتی از این نیز سخت‌گیرانه‌تر است. وی اغلب به‌صورت انفرادی در اتاق نگهداری می‌شود و هیچ‌کس حق حضور یا دیدار با او را ندارد. اتاق او تحت نظارت کامل دوربین‌های مداربسته است، که این امر نقض حریم شخصی و روحی او به شمار می‌آید.
در حالی که دیگر زندانیان سیاسی در زمان هواخوری اجازه تماس تلفنی از طریق باجه‌های عمومی در حیاط را دارند، تماس‌های تلفنی هاشم خواستار تحت نظارت شدید صورت می‌گیرد. وی و چند زندانی دیگر اجازه استفاده از تلفن عمومی را ندارند و تماس‌هایشان تنها از طریق دفتر سرپرستی زندان انجام می‌شود. این تماس‌ها توسط مسئولین زندان شنود می‌شود و در صورت بیان هرگونه اظهارنظر یا اعتراض، تلفن بلافاصله قطع می‌شود.
این نظارت شدید بر تماس‌ها، عملاً ارتباط زندانی با خانواده، وکلایش و فضای بیرون را قطع کرده و نوعی محرومیت مضاعف را بر او تحمیل کرده است.
محرومیت از ابزار نوشتاری و فرهنگی
در بند ۱/۶ زندان وکیلآباد، ورود کتاب، لوازم تحریر، خودکار و هرگونه ابزار نوشتاری برای زندانیان سیاسی به‌طور کلی ممنوع است. حتی ارسال یک قلم یا دفترچه یادداشت به بند با مقاومت شدید مسئولان روبه‌رو می‌شود. این در حالی است که نوشتن، مطالعه و فعالیت‌های فرهنگی، از جمله راه‌های اصلی برای حفظ سلامت روان در دوران حبس محسوب می‌شود.
هاشم خواستار، که خود نویسنده و تحلیل‌گر مسائل سیاسی و اجتماعی است، عملاً از حق اولیه‌اش برای مطالعه، نوشتن و بیان محروم شده است. این مسئله در کنار دیگر محدودیت‌ها، فشار روانی سنگینی را بر او وارد کرده است.
در این بند، خرید از فروشگاه زندان نیز با محدودیت شدید انجام می‌شود. زندانیان فقط دو نفر دو نفر به فروشگاه برده می‌شوند و پس از خرید باید بلافاصله به بند بازگردند تا نوبت نفرات بعدی شود. این فرآیند طولانی و دشوار، دسترسی به اقلام ضروری را محدود کرده است.
در کنار این موضوع، زندانیان تنها نیم ساعت در روز اجازه پخت‌وپز دارند. این محدودیت زمانی، آن هم برای افراد مسن و بیمار، عملاً امکان تغذیه سالم و متناسب با شرایط جسمی را از آنان گرفته است.هاشم خواستار نیز از این محدودیت بی‌نصیب نمانده است.
انبوهی از نقض‌ها: محرومیت، انزوا، فشار روانی
ترکیب این فشارها – حبس انفرادی، دوربین در اتاق، تماس تلفنی تحت کنترل، نبود امکان نوشتن، محدودیت در تغذیه، محرومیت از هواخوری و ارتباط با دیگران – شکل‌هایی از شکنجه سفید محسوب می‌شود که سلامت روان و جسم یک انسان را در طول زمان دچار فرسایش می‌کند.
هاشم خواستار که در دهه هفتم زندگی خود به سر می‌برد، با وجود کهولت سن و بیماری، همچنان با مقاومت در برابر ظلم و پیگیری حقوق خود ایستادگی کرده است. اما محدودیت‌ها بر او هر روز شدیدتر شده است.
«تعزیر تا شکستن استخوان»؛ محمدی گیلانی و کشتار هیستریک مخالفان در دهه شصت
زندانی سیاسی بهروز احسانی اسلاملو چهارمین رد اعاده دادرسی؛ خطر اعدام افزایش یافت
دیگر زندانیان سیاسی در شرایط مشابه
در حالی که هاشم خواستار یکی از چهره‌های شناخته‌شده در بند سیاسی این زندان است، حسن ودایی‌پور از هموطنان اهل اهواز و جواد علیکردی نیز از دیگر زندانیان سیاسی در بند ۳ زندان وکیلآباد هستند. حسن ودایی‌پور بدون هیچ‌گونه حکم رسمی، بیش از ۱۵ سال است که در بلاتکلیفی به سر می‌برد.
این شرایط بحرانی نشان می‌دهد که زندانیان سیاسی در وکیلآباد، نه‌تنها از حقوق قانونی یک زندانی بی‌بهره‌اند، بلکه با انواع تبعیض، انزوا و محرومیت‌هایی روبه‌رو هستند که هدفی جز شکستن اراده و خاموش‌کردن صدای اعتراض آن‌ها ندارد.
زندان وکیلآباد مشهد یکی از بزرگ‌ترین زندان‌های شرق ایران است که از ۱۲ بند تشکیل شده است. ۶ بند آن اصلی بوده و هرکدام دارای ۴ سالن بزرگ و دو سالن کوچک‌تر در طبقه همکف هستند. سایر بندها کوچک‌ترند و یکی از آن‌ها به بند زنان اختصاص دارد. بند ۱ به‌عنوان قرنطینه مورد استفاده قرار می‌گیرد، بند ۲ محل نگهداری زندانیان بلاتکلیف است، و بند ۵ به جرائم خشن مانند قتل، سرقت‌های مسلحانه و آدم‌ربایی اختصاص دارد. در این بند، تراکم جمعیت به‌حدی‌ست که در برخی اتاق‌ها بیش از ۸۰ نفر نگهداری می‌شوند؛ در حالی که تنها ۱۵ نفر از آن‌ها به تخت دسترسی دارند. سایر زندانیان در راهروها، حسینیه، حمام، راه‌پله‌ها یا حتی کنار توالت‌ها شب را به صبح می‌رسانند. بند ۶ نیز مختص زندانیانی‌ست که در کارگاه‌ها مشغول به کار هستند.
این وضعیت نه تنها نشان‌دهنده فقدان استانداردهای اولیه در نگهداری زندانیان است، بلکه حاکی از بحران عمیق ازدحام، تبعیض در توزیع امکانات، و شرایط غیربهداشتی در این زندان است. برخی از بندها عملاً کارکرد مجازات مضاعف دارند، به‌ویژه بند ۵ که محل نگهداری متهمان جرائم خشن است و زندانیان آن از حداقل‌های زندگی نیز بی‌بهره‌اند. در چنین شرایطی، زندانیان سیاسی مانند هاشم خواستار که در محیط‌هایی جداگانه و پر از محدودیت حبس می‌شوند، با ترکیبی از محرومیت، انزوا و فشار روانی روبه‌رو هستند که در بسیاری موارد، نگران‌کننده‌تر از شرایط عمومی زندانیان دیگر است.
در زندان وکیلآباد مشهد، حقوق بنیادین زندانیان به‌طور جدی نقض می‌شود؛ به‌ویژه برای زندانیان سیاسی مانند هاشم خواستار. نگهداری افراد در سلول‌های بسیار کوچک، محدودیت شدید تماس با خانواده، ممنوعیت ورود لوازم تحریر و کتاب، کاهش مدت هواخوری و نصب دوربین در داخل اتاق‌ها، مصداق روشنی از تضییع کرامت انسانی است.
این شرایط با مواد زیر از اعلامیه جهانی حقوق بشر در تضاد مستقیم است:
ماده ۳: حق حیات، آزادی و امنیت شخصی؛ زندانیان با کمترین حقوق ایمنی زیستی و روانی در شرایطی غیراستاندارد نگهداری می‌شوند.
ماده ۵: هیچ‌کس نباید تحت شکنجه یا مجازات ظالمانه قرار گیرد؛ نگهداری زندانیان در انزوا یا شرایط غیربهداشتی، نوعی شکنجه روانی و جسمی تلقی می‌شود.
ماده ۹: بازداشت خودسرانه ممنوع است؛ حضور افراد بلاتکلیف مانند حسن ودایی‌پور بدون حکم قطعی، مصداق بازداشت خودسرانه است.
ماده ۱۰: حق برخورداری از دادرسی عادلانه؛ محدودیت‌های ارتباطی و فشارهای امنیتی عملاً حق دفاع را سلب می‌کند.
ماده ۱۹: حق آزادی بیان؛ شنود تماس‌ها و قطع مکالمات به‌محض ابراز نظر، نقض صریح این ماده است.
وضعیت فعلی زندان وکیلآباد به‌روشنی نشان می‌دهد که بسیاری از اصول پایه‌ای حقوق بشر در این زندان زیر پا گذاشته می‌شوند.
کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / ایکس / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک
.jpg)
.jpg)
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر