۳ شهریور, ۱۴۰۴دستهبندی گزارش ویژه
یکی از جنجالیترین اقدامات صغری خدادادی، برگزاری کارناوال تحقیرآمیز و شوکآور «چرخاندن استخوانهای کشتهشدگان جنگ» در داخل زندان بود
کانون حقوق بشر ایران، دوشنبه ۳ شهریورماه ۱۴۰۴ – صغری خدادادی، متولد سال ۱۳۵۰، یکی از چهرههای جنجالی و پرحاشیه در ساختار زندانهای ایران است. وی که فارغالتحصیل مرکز آموزش علمی-کاربردی سازمان زندانها در سال ۱۳۹۶ در اصفهان است، از آذرماه ۱۳۹۹ به عنوان مدیر زندان قرچک ورامین (ندامتگاه شهرری) منصوب شد و از آن زمان تاکنون در این سمت باقی مانده است. صغری خدادادی در این سالها به دلیل نقش مستقیم خود در نقض سیستماتیک حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان زندانی سیاسی و عقیدتی، مورد انتقاد شدید فعالان حقوق بشری و سازمانهای بینالمللی قرار گرفته است. وی بهدلیل رفتارهای تحقیرآمیز و اعمال فشار روانی بر زندانیان با عنوان جلاد شناخته شده است.
مسئولیت مستقیم در نقض حقوق زندانیان
زندان قرچک ورامین به عنوان بزرگترین زندان زنان ایران شناخته میشود و بارها در گزارشهای حقوق بشری به عنوان یکی از مخوفترین زندانها معرفی شده است. شرایط غیرانسانی، تراکم جمعیت زندانیان، نبود امکانات درمانی و بهداشتی، و همچنین عدم رعایت اصل تفکیک جرایم از بارزترین مشکلات این زندان است. صغری خدادادی در مقام مدیر این ندامتگاه مسئول مستقیم تمامی این نقضها به شمار میرود. گزارشهای متعددی حاکی از آن است که پس از انتصاب وی، فشارها و خشونتها علیه زنان زندانی، بهویژه زندانیان سیاسی، افزایش چشمگیری یافته است.
حمله گارد زندان به زنان زندانیتنها چند روز پس از آغاز ریاست صغری خدادادی، واقعهای تکاندهنده در بند ۸ زندان قرچک رخ داد. مأموران زن و مرد گارد زندان به این بند یورش برده و زنان زندانی را به شدت مورد ضرب و شتم قرار دادند. بهانه این حمله انتقال اجباری گلرخ ابراهیمی ایرایی، زندانی سیاسی سرشناس، به زندان اوین عنوان شد. در جریان این حمله، علاوه بر گلرخ ایرایی، دیگر زندانیان از جمله زهرا صفایی، مریم ابراهیموند، مرضیه فارسی، فروغ تقیپور و چند تن دیگر نیز مورد ضرب و جرح شدید قرار گرفتند. شاهدان عینی گفتهاند مأموران در نهایت موهای گلرخ ایرایی را گرفته و او را روی زمین کشیده و به بیرون بند منتقل کردند. زنان مجروح و زخمی در همان شرایط وخیم بدون رسیدگی پزشکی رها شدند و درهای بند بر روی آنان بسته شد.
اجباری کردن حجاب اجباری مضاعف
یکی دیگر از اقدامات جنجالی صغری خدادادی، اجباریکردن پوشیدن چادر برای زنان زندانی سیاسی بود. تنها یک هفته پس از آغاز کار او، به زنان زندانی اعلام شد که برای تمامی آنان چادر سفارش داده شده و از این پس مجبور به استفاده از آن هستند. این اقدام بهروشنی برخلاف آییننامههای رسمی سازمان زندانها درباره پوشش زندانیان است و مصداق بارز تحمیل تبعیض جنسیتی مضاعف بر زنان محسوب میشود. این سیاست نه تنها اعتراض زندانیان بلکه انتقاد نهادهای حقوق بشری را نیز در پی داشت.
نقض اصل تفکیک جرایم
صغری خدادادی بارها با بیتوجهی آشکار به اصل تفکیک جرایم، زندانیان سیاسی زن را در کنار زندانیان متهم به جرایم خشن قرار داده است. این اقدام بارها منجر به بروز درگیری، تهدید و آزار زندانیان سیاسی شده است. نمونه بارز آن مربوط به دیماه ۱۳۹۹ است که در جریان انتقال اجباری مریم ابراهیموند از بند ۸ به بند مادران، وی مورد ضرب و شتم شدید مأموران قرار گرفت. به گفته منابع مطلع، خانم ابراهیموند از انتقال خودداری کرده بود چرا که در بند مقصد زندانیان با جرایم خشن نگهداری میشدند. در واکنش به این مقاومت، مسئولان زندان کارت تلفن او را غیرفعال کردند تا حتی از حداقل حق تماس با خانواده محروم بماند.
محرومیت زندانیان از حق درمانیکی از جدیترین اتهامات متوجه صغری خدادادی، محرومیت سیستماتیک زندانیان سیاسی از خدمات درمانی است. در این میان، وضعیت زهرا صفایی به نمادی از بیرحمی مدیریت زندان قرچک تبدیل شده است. خانم صفایی که از مشکلات قلبی رنج میبرد، با وجود تجویز پزشکان و مراجعات پیدرپی خانواده، از اعزام به بیمارستان محروم ماند. در مردادماه ۱۴۰۰ وی دچار حمله قلبی شد اما مسئولان زندان با هشت روز تأخیر او را به بیمارستان منتقل کردند. در بیمارستان نیز دست و پای او را به تخت زنجیر کردند، اقدامی تحقیرآمیز که باعث شد از ادامه درمان خودداری کرده و بدون جراحی به زندان بازگردانده شود. این رفتار غیرانسانی بارها مورد اعتراض سازمانهای مدافع حقوق زندانیان قرار گرفت.
زندان سراوان؛ اعتراض گسترده زندانیان به سوءاستفادههای مالی و شرایط غیرانسانی زندان
زندانی سیاسی حمزه سواری؛ ۲برادر اعدام، یک عمر رنجی تلخ برای خانواده
زندان قرچک؛ نماد نقض حقوق زنان زندانیزندان قرچک که در ابتدا به عنوان یک مرغداری ساخته شده بود، اکنون به یکی از بدنامترین بازداشتگاههای زنان در ایران تبدیل شده است. تراکم شدید جمعیت، شرایط بهداشتی اسفبار، نبود امکانات پزشکی و غذایی مناسب، و برخورد خشن مأموران باعث شده است که فعالان حقوق بشری آن را «جهنم زنان زندانی» بنامند. در این میان، نام صغری خدادادی به عنوان مدیری که نه تنها هیچ تلاشی برای بهبود شرایط نکرده بلکه سیاستهای سرکوبگرانه جدیدی را اعمال کرده است، بیش از همه بر سر زبانها افتاده است.
مسئولیت بینالمللی صغری خدادادی
با توجه به گزارشهای گسترده از نقض حقوق زندانیان در زندان قرچک، فعالان حقوق بشر خواستار پاسخگویی بینالمللی صغری خدادادی شدهاند. بر اساس قوانین بینالمللی، مقامات زندانها در برابر شرایط غیرانسانی بازداشتگاهها و هرگونه شکنجه، بدرفتاری یا محرومیت زندانیان از حقوق اساسی، مسئولیت مستقیم دارند. بسیاری از نهادهای مدنی معتقدند نام صغری خدادادی باید در فهرست ناقضان حقوق بشر قرار گیرد و تحت تحریمهای بینالمللی واقع شود.
چرخاندن استخوانهای کشتهشدگان جنگ؛ ابزاری برای تحقیر زندانیان
صغری خدادادی، رئیس زندان قرچک ورامین، از ابتدای ریاست خود کارنامهای تاریک و سرشار از نقض حقوق بشر بهجا گذاشته است. یکی از جنجالیترین اقدامات او، برگزاری کارناوال تحقیرآمیز و شوکآور «چرخاندن استخوانهای کشتهشدگان جنگ» در داخل زندان بود.
او با این اقدام، که هیچ توجیه انسانی و قانونی ندارد، تلاش کرد فشار روحی و روانی مضاعفی بر زندانیان وارد کند. خدادادی در میان زندانیان این عمل را چنین توجیه کرد: «این اقدام برای پاک شدن شما از گناهانتان از طریق طواف دادن پیکر این شهید صورت گرفته است». این مراسم تحقیرآمیز نهتنها هیچ تأثیری بر روحیه زندانیان نداشت، بلکه انزجار، خشم و نفرت آنان را برانگیخت. در ادامه، پیکر این کشته جنگ به سالن آمفیتئاتر زندان منتقل شد و در حضور کارکنان زندان، ماموران گارد، نیروهای انتظامی و شماری از اعضای سپاه، مراسمی رسمی برگزار گردید؛ رویدادی که بیش از پیش چهره غیرانسانی مدیریت خدادادی را آشکار کرد.
بیگاری تحت عنوان کارآفرینییکی دیگر از ابعاد نقض حقوق زندانیان در زندان قرچک، بهرهکشی سیستماتیک از نیروی کار زندانیان است. در ظاهر، کارگاههای خیاطی، قالیبافی و گلیمبافی برای «توانمندسازی و اشتغالزایی» زندانیان راهاندازی شدهاند، اما در عمل زندانیان با دستمزدی ناچیز ـ حدود یک میلیون تومان در ماه ـ و در شرایطی بسیار سخت به کار وادار میشوند. این رویه چیزی جز «بیگاری مدرن» و سوءاستفاده آشکار از شرایط ناگزیر زندانیان نیست.
شرایط غیرانسانی زندان قرچک
زندان قرچک ورامین از ۷ سوله و ۱۰ سالن تشکیل شده است. هر سالن در بهترین شرایط ظرفیت کمتر از ۱۰۰ زندانی را دارد، اما بهطور معمول بیش از ۲۰۰ نفر در آنها جای داده میشوند. بر اساس گزارشها، جمعیت این زندان بین ۱۵۰۰ تا بیش از ۲۰۰۰ زندانی برآورد میشود.
این زندان که در اصل برای نگهداری دام ساخته شده بود، امروز به یکی از مخوفترین بازداشتگاههای زنان در ایران تبدیل شده است. زنانی با اتهامات گوناگون، از سیاسی و عقیدتی گرفته تا جرایم مالی، اخلاقی و حتی عدم رعایت حجاب، در این مکان زندانی هستند. شرایط غیربهداشتی، نبود امکانات پزشکی، ازدحام بیش از حد، و محرومیت از ابتداییترین حقوق انسانی، این زندان را به نمادی از نقض فاحش حقوق بشر بدل کرده است.
نقض حقوق بشر و تحریمهای بینالمللیاقدامات سرکوبگرانه صغری خدادادی و کارنامه سیاه او در نقض حقوق زندانیان، بهویژه زنان زندانی سیاسی، واکنشهای بینالمللی را در پی داشته است.
وزارت خزانهداری آمریکا در ۱۶ آذرماه ۱۴۰۰ نام او را در فهرست تحریمهای حقوق بشری قرار داد. در بیانیه این وزارتخانه آمده است: «صغری خدادادی، رئیس زندان زنان قرچک، مسئول صدور دستور و شرکت مستقیم به همراه حداقل ۲۰ پاسدار دیگر در حمله وحشیانه ۲۳ آذر ۱۳۹۹ به زندانیان عقیدتی در بند ۸ است.»
در جریان این حمله، زندانیان عقیدتی با باتوم و شوکر مورد ضربوشتم شدید قرار گرفتند. این اقدام، بنا به گزارشها، تلافیجویانه و در واکنش به تلاش زندانیان برای استفاده از حق آزادی بیان انجام گرفت. وزارت خزانهداری آمریکا تأکید کرده که صغری خدادادی و زندان قرچک بهطور رسمی بهعنوان مسئول برخی از فاحشترین موارد نقض حقوق بشر در ایران شناسایی شدهاند و به همین دلیل مشمول تحریم قرار گرفتهاند.
چهرهای نمادین از سرکوب زنان
نام صغری خدادادی امروز فراتر از یک مدیر زندان، به نمادی از سرکوب زنان و نقض حقوق انسانی در ایران بدل شده است. او با اعمال روشهای غیرانسانی همچون اجبار زندانیان به مراسم تحقیرآمیز، محرومکردن آنان از درمان و امکانات اولیه، ضربوشتم زنان زندانی سیاسی و تبدیل محیط زندان به مکانی برای شکنجه و آزار، نشان داده است که مدیریت او چیزی جز ادامه همان سیاستهای سیستماتیک سرکوب در ساختار زندانهای ایران نیست.
نقض حقوق بشر توسط صغری خدادادی مدیر زندان قرچک ورامینصغری خدادادی، به عنوان مدیر زندان قرچک ورامین، نقشی کلیدی در تشدید فشارها و سرکوب زندانیان زن، بهویژه زندانیان سیاسی، داشته است. حمله به بند ۸ و ضرب و شتم زنان زندانی، تحمیل حجاب اجباری مضاعف، نقض اصل تفکیک جرایم، محرومکردن زندانیان از درمان و شرایط اسفناک بهداشتی زندان، تنها بخشی از کارنامه سیاه اوست. نام صغری خدادادی امروز با نقض حقوق زنان و سرکوب زندانیان سیاسی گره خورده است؛ نقضهایی که هر روز جان و سلامت دهها زن زندانی را تهدید میکند و بار دیگر ضرورت نظارت و فشار جامعه جهانی بر حکومت ایران را یادآور میسازد.
مواد نقض شده توسط صغری خدادادی به شرح زیر است:
ماده ۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر (منع شکنجه و رفتار غیرانسانی)
ضرب و شتم شدید زنان زندانی سیاسی، حمله گارد زندان به بند ۸ و رها کردن زندانیان زخمی بدون درمان، مصداق آشکار شکنجه و رفتار غیرانسانی است.
ماده ۷ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی (منع رفتار تحقیرآمیز)
اجبار زندانیان به شرکت در مراسم تحقیرآمیز مانند «چرخاندن استخوان کشتهشدگان جنگ» و اجبار به پوشیدن چادر، نقض کرامت انسانی و مصداق رفتار تحقیرآمیز است.
ماده ۱۰ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی (حق برخورداری از رفتار انسانی در حبس)
شرایط غیرانسانی زندان قرچک شامل تراکم بیش از حد، نبود تهویه، کمبود امکانات بهداشتی و غذایی، نقض حق برخورداری زندانیان از شرایط انسانی در بازداشتگاه است.
ماده ۱۲ میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (حق بر سلامت)
محرومیت سیستماتیک زندانیان، بهویژه بیماران مانند زهرا صفایی، از درمان پزشکی فوری و مناسب، نقض جدی حق سلامت زندانیان محسوب میشود.
ماده ۲۶ اعلامیه جهانی حقوق بشر (منع تبعیض)
تحمیل حجاب اجباری مضاعف و برخورد تبعیضآمیز با زنان زندانی سیاسی بر اساس جنسیت و عقیده، نقض اصل منع تبعیض است.
ماده ۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر (منع بازداشت خودسرانه)
انتقال اجباری زندانیان سیاسی به بندهای زندانیان جرایم خشن بدون تفکیک، تهدید امنیت جانی آنان و محرومکردنشان از تماس با خانواده، مصداق بازداشت و رفتار خودسرانه است.
ماده ۲۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر (حق برخورداری از شرایط منصفانه کار)
بهرهکشی از زنان زندانی در کارگاههای خیاطی و قالیبافی با دستمزدی ناچیز تحت عنوان کارآفرینی، نقض آشکار حق کار عادلانه و منع کار اجباری است.
کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / ایکس / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر