۲۱ مرداد, ۱۴۰۴دستهبندی گزارش ویژه
فساد سیستماتیک در زندان قزلحصار فقط یک موضوع مالی نیست، بلکه مستقیماً به نقض گسترده حقوق بشر و جان زندانیان منجر میشود. تجارت مواد مخدر در محیط بسته زندان باعث افزایش شدید اعتیاد، مرگ بر اثر اوردوز، و خشونتهای مرتبط با قاچاق میشود
کانون حقوق بشر ایران، سهشنبه ۲۱ مردادماه ۱۴۰۴ – گزارشهای رسیده از داخل زندان قزلحصار کرج، پرده از یکی از ساختارمندترین و پرسودترین شبکههای فساد مالی و مواد مخدر در زندانهای ایران برمیدارد. این گزارشها نشان میدهد که بخشی از سالنهای این زندان به صورت رسمی و با اطلاع مقامات مسئول، به افراد خاص اجاره داده میشود تا در آن، بازار پرسود فروش مواد مخدر به زندانیان برقرار باشد.
ساختار اجارهای سالنهابر اساس اطلاعات موثق، واحد یک زندان قزلحصار دارای ۱۲ سالن و جمعیتی حدود پنج هزار نفر است. هر سالن ظرفیت صدها زندانی را دارد و عملاً یک محیط بسته، تحت کنترل کامل «وکیلبند» یا فرد اجارهکننده است. سالن شماره یک به عنوان سالن خدماتی مورد استفاده قرار میگیرد، اما سایر سالنها – به جز سالنهای ۶، ۷ و ۸ – با مبلغ هنگفت یک میلیارد و دویست میلیون تومان برای دورهای ششماهه به افراد صاحب نفوذ در میان زندانیان یا وکیلبندها واگذار میشود.
این افراد با در اختیار گرفتن سالن، کنترل کامل آن را به دست میگیرند و بلافاصله یک فروشنده اصلی مواد مخدر را در آن مستقر میکنند. فروشنده در چنین محیط بستهای، دسترسی مستقیم و بدون مزاحم به مشتریان خود دارد و روزانه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان درآمد از فروش مواد به دست میآورد. بخشی از این درآمد به عنوان «حق سهم» به رئیس سالن و در نهایت به مقامات بالاتر در زندان پرداخت میشود.
مدل اقتصادی فساد در زندانساختار مالی این فساد به شکل زیر عمل میکند:
در ابتدای هر دوره ششماهه، اجارهبها (یک میلیارد و دویست میلیون تومان) نقداً به مسئولین زندان پرداخت میشود.
پس از آن، هر ماه مبالغی بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان به رئیس سالن یا مقامات بالاتر (از جمله رئیس زندان یا رئیس حفاظت) داده میشود.
سالن شماره ۶ وضعیتی متفاوت دارد. در این سالن که محل نگهداری زندانیان با احکام سنگین است، نه یک بلکه حدود ۱۰۰ فروشنده مواد مخدر فعال هستند. این وضعیت باعث شده سالن ۶ به یک مرکز بزرگ و پررقابت فروش مواد تبدیل شود که خود درآمد جداگانه و بسیار بیشتری برای گردانندگانش دارد.
نقش مقامات در چرخه فساد
سه نفر در رأس این ساختار فاسد قرار دارند که هر یک نقش کلیدی ایفا میکنند:
اللهکرم عزیزی – رئیس زندان قزلحصار که تمامی این اقدامات با اطلاع و تحت نظر مستقیم او انجام میشود.
مجتبی کمرهای – رئیس حفاظت زندان که در هماهنگی و کنترل امنیتی جریان فروش مواد و جلوگیری از افشای آن نقش اصلی دارد.
فریدون فرجنژاد – معاون سلامت زندان، ملقب به «پیک مرگ» که با وجود مسئولیت رسمی در حوزه سلامت زندانیان، چشم خود را بر پیامدهای ویرانگر این تجارت بسته و از منافع مالی آن بهرهمند میشود.
این افراد نه تنها از این سیستم جلوگیری نکردهاند بلکه با دریافت مبالغ هنگفت، آن را مدیریت و تثبیت کردهاند.
پیامدهای انسانی و حقوق بشری
فساد سیستماتیک در زندان قزلحصار فقط یک موضوع مالی نیست، بلکه مستقیماً به نقض گسترده حقوق بشر و جان زندانیان منجر میشود. تجارت مواد مخدر در محیط بسته زندان باعث افزایش شدید اعتیاد، مرگ بر اثر اوردوز، و خشونتهای مرتبط با قاچاق میشود.
مطابق گزارشهای رسیده، هر هفته بین دو تا چهار زندانی در قزلحصار به دلیل مصرف بیش از حد مواد جان میبازند. نبود تجهیزات درمانی مناسب در بهداری زندان، و همچنین بیتوجهی عمدی به وضعیت زندانیان بیمار، احتمال مرگ را به شدت افزایش داده است. این شرایط، نقض آشکار ماده ۶ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی (حق حیات) و ماده ۱۲ میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (حق برخورداری از بالاترین استانداردهای قابل حصول سلامت) است.
چرخه بسته قدرت و سکوتفساد در زندان قزلحصار به دلیل ساختار بسته و کنترل شدید اطلاعات، به ندرت به بیرون درز میکند. شکایتهای زندانیان و خانوادههای آنها معمولاً به جایی نمیرسد، زیرا مقامات محلی و ملی ترجیح میدهند از این منبع درآمد چشمپوشی نکنند.
بنا بر گزارشهای منابع داخلی، هر بار که موضوع این اجارهها یا مرگ ناشی از اوردوز مطرح شده، مقامات با انکار یا نسبت دادن مرگها به «علل طبیعی» از پاسخگویی طفره رفتهاند.
درخواست برای افشاگری و مقابله
با توجه به ابعاد گسترده این فساد، از زندانیان آزادشده و خانواده آنها خواسته میشود که با مستندسازی و ارسال اطلاعات، این چرخه مرگبار را افشا کنند. هر سند، تصویر یا شهادتی که بتواند نقش افراد مسئول را روشن کند، میتواند در فشار بینالمللی بر حکومت و مسئولان زندان مؤثر باشد.
افشاگری عمومی نه تنها میتواند این شبکه فساد را به چالش بکشد، بلکه گامی ضروری برای نجات جان زندانیان و پایان دادن به تجارت مرگ در زندان قزلحصار است.
نقض آشکار حقوق بشر در زندان قزلحصارفساد ساختاری و تجارت سازمانیافته مواد مخدر در زندان قزلحصار نهتنها سلامت جسمی و روانی زندانیان را به خطر انداخته، بلکه نقض جدی تعهدات حقوق بشری ایران محسوب میشود. در این میان، چند ماده مهم از اسناد بینالمللی بهطور مستقیم زیر پا گذاشته شده است:
ماده ۶ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی – حق حیات: بیتوجهی عمدی به جان زندانیان و رها کردن آنان در معرض مرگ ناشی از اوردوز، نقض مستقیم این حق بنیادین است.
ماده ۱۰ همان میثاق – رفتار انسانی با زندانیان: تبدیل زندان به محیطی آلوده به مواد مخدر و خشونت، مغایر با اصل کرامت انسانی است.
ماده ۱۲ میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی – حق بر بالاترین استانداردهای قابل حصول سلامت: نبود خدمات پزشکی مؤثر و تجهیزات اولیه، تضییع آشکار این حق است.
قواعد حداقل استاندارد سازمان ملل برای رفتار با زندانیان (قواعد ماندلا) – ممنوعیت ورود مواد مخدر و الزام به مراقبت پزشکی: رفتار مقامات زندان با این استانداردها در تضاد کامل است.
این موارد نشان میدهد که سیاستها و عملکرد کنونی در زندان قزلحصار نهتنها ناکارآمد، بلکه عامدانه در راستای نقض حقوق اولیه زندانیان است.
کانون حقوق بشر ایران را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
تلگرام / ایکس / اینستاگرام / یوتیوب / فیسبوک
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر